W ramach randomizowanego badania klinicznego z grupą kontrolną włoscy pediatrzy zaobserwowali interesujące skutki suplementacji szczepów bakterii Lactobacillus rhamnosus. Dodanie tych probiotyków do diety eliminacyjnej matek zaowocowało po ok. miesiącu skróceniem płaczu i zmianami flory bakteryjnej dzieci. 

Przyczyny kolki niemowlęcej wciąż nie są znane. Podejrzewa się, że w jej rozwoju uczestniczą zaburzenia motoryki wciąż niedorzałego przewodu pokarmowego i być może nadwrażliwość na niektóre składniki pokarmowe. Inna hipoteza mówi o dysbiozie – w kale dzieci, które często cierpią z powodu kolki, częściej stwierdza się nieprawidłowy skład flory bakteryjnej, w tym niedostatek pałeczek kwasu mlekowego. To z kolei wywołuje lokalną reakcję zapalną. A jeśli tak jest, to dzieci z kolką byłyby, przynajmniej teoretycznie, w grupie ryzyka chorób przewlekłych, które mogą się ujawniać nawet po wielu latach. Tych chorób, w których rozwoju postuluje się udział mikrobiomu jelitowego i wywoływanego przezeń stanu zapalnego, tj. alergii, miażdżycy, cukrzycy, zapaleń stawów i in. Jeśli ta hipoteza ma szansę być prawdziwa, a dziecku można pomóc złagodzić kolkę (i jej następstwa) za pomocą prostej i taniej metody – to czemu nie spróbować?

Lactobacillus rhamnosus ma udowodnione właściwości wygaszające lokalny stan zapalny w jelitach, stąd pomysł na sprawdzenie jego skuteczności w kolce. 

W badaniu wzięło udział 47 noworodków i niemowląt z częstymi kolkami jelitowymi. Były karmione wyłącznie piersią, ale matkom zalecono odstawienie produktów mlecznych i nabiału. Rodzice prowadzili dzienniczki, gdzie zapisywali częstość napadów płaczu, które przypisywali kolce jelitowej. Część dzieci otrzymała do stosowania raz dziennie, 30 min przed karmieniem, zawiesinę Lactobacillus rhamnosus zawierającą dawkę dobową 5 x 109 CFU, część identycznie wyglądające placebo.

Analiza wskazała, że dzieci otrzymujące probiotyk:

  • ponaddwukrotnie rzadziej miały napady kolki; 
  • miały zwiększoną liczbę dobroczynnych bakterii jelitowych z rodzaju Lactobacillus;
  • miały zmniejszoną ilość kalprotektyny w kale – jest to białko uwalniane przez rozpadające się neutrofile w trakcie reakcji zapalnej; redukcja jego stężenia świadczy o wygasaniu stanu zapalnego w obrębie jelit.

Wydaje się, że badany szczep Lactobacillus rhamnosus może być skuteczny w przywracaniu prawidłowego stanu mikrobiomu jelitowego u dzieci z kolką – podobne badanie z podobnymi obserwacjami przeprowadzono zresztą już wcześniej, w grupie wcześniaków. Warto zauważyć, że przed pediatrami i w ogóle całą medycyną otwierają się nowe możliwości profilaktyki: być może w przyszłości analiza mikrobiomu pozwoli przewidzieć, które dzieci są zagrożone czy to kolką, czy astmą i chorobami cywilizacyjnymi, i już na wczesnym etapie życia za pomocą probiotyków będzie można zapobiegać chorobom na wiele lat, zanim pojawią się objawy.

Na podstawie

Nutrients. 2020 Jun 5;12(6). Lactobacillus rhamnosus GG (ATCC 53103) for the Management of Infantile Colic: A Randomized Controlled Trial. Savino F et al.