Zespół naukowców z Chulalongkorn University w Tajlandii oraz dwóch prestiżowych ośrodków amerykańskich, Harvard T.H. Chan School of Public Health oraz Mayo Clinic w Rochester, przeanalizowali skutki suplementacji kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 dla cukrzycowej choroby nerek i wskazują, że może być ona korzystna, musi tylko trwać odpowiednio długo. 

Cukrzycowa choroba nerek, dawniej zwana nefropatią cukrzycową, to przewlekłe, jak się sądzi – nieodwracalne uszkodzenie nerek, postępujące w tempie tym szybszym, im gorzej wyrównane jest stężenie glukozy we krwi. Prowadzi to stopniowej utraty funkcji nerek, czego ostatecznym skutkiem jest niezdolność tego narządu do usuwania toksyn powstających w przebiegu przemian metabolicznych w całym organizmie, a to sprawia, że konieczne staje się leczenie nerkozastępcze (dializy).

Czułym wskaźnikiem stopnia uszkodzenia nerek (i wcześnie ostrzegającym, że takie uszkodzenie się rozwija) jest obecność białka w moczu (u zdrowego człowieka dopuszczalne jest przedostawanie się do moczu niewielkich jego ilości, zwiększone stężenie każe podejrzewać patologię). Wraz z postępem cukrzycowej choroby nerek ilość białka przedostającego się przez nerki do moczu powoli rośnie, a wraz z tym – ryzyko powikłań krążeniowych cukrzycy.

Autorzy przeprowadzili metaanalizę dostępnych badań z suplementacją kwasów omega-3, aby ustalić, czy istnieje związek między tą interwencją a nasileniem białkomoczu. Uwzględnili 10 randomizowanych badań klinicznych z udziałem łącznie 344 chorych.

Suplementacja kwasów omega-3 istotnie statystycznie zmniejszała białkomocz u chorych na cukrzycę typu 2, zmniejszała także w cukrzycy typu 1, jednak zmiana ta nie osiągnęła istotności statystycznej (możliwe, że z uwagi na zbyt małą liczbę przebadanych chorych z tym rodzajem cukrzycy). Ważna okazała się długość suplementacji: tylko w badaniach trwających dłużej niż 24 tygodnie kwasy omega-3 ujawniały korzystny wpływ na nerki.

Nie wiemy dokładnie, w jakim konkretnie mechanizmie kwasy omega-3 mają chronić nerki, podejrzewane jest ich działanie przeciwzapalne oraz poprawa insulinooporności, ale do ustalenia tego potrzebne są dalsze, odpowiednio zaprojektowane badania. W przyszłości warto będzie wyjaśnić, czy efekt dają również w cukrzycy typu 1 i jakie będą skutki jeszcze dłuższej suplementacji w kontekście choroby nerek i ryzyka sercowo-naczyniowego.

Osoby z cukrzycą powinny pamiętać, że równie ważne jak wyrównywanie zaburzeń gospodarki glukozą jest skuteczne opanowanie ciśnienia tętniczego, nadciśnienie jest bowiem kolejnym czynnikiem uszkadzającym nerki, oraz że nie mogą jeść do woli białka, jego nadmiar bowiem powoduje wzrost ciśnienia filtracyjnego, które także przyczynia się do uszkodzeń kłębuszków nerkowych (ilość białka powinien ustalić dietetyk kliniczny w zależności od indywidualnego stanu pacjenta).

Na podstawie

PLoS One, 15 (2), e0228315  2020 Feb 11 eCollection 2020. The Effects of omega-3 Fatty Acids on Diabetic Nephropathy: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Api Chewcharat, Pol Chewcharat, Anawin Rutirapong, Stefania Papatheodorou