Stres, lęk i sen: rezultaty adaptogenu

Autorzy z Indii opublikowali rezultaty badania klinicznego, w ramach którego oceniano skuteczność preparatu witanii ospałej (ashwagandha) w łagodzeniu objawów stresu. W pracy zaobserwowano istotne zmniejszenie zarówno subiektywnych, jak i obiektywnych wskaźników stresu.

Ashwagandha należy do grupy adaptogenów, czyli substancji łagodzących wpływ różnorodnych stresorów (w tym środowiskowych), na drodze wielorakich mechanizmów. W badaniu wykorzystano komercyjny preparat standaryzowany na obecność 1,5% witanolidów (są to aktywne biologicznie terpenoidy, głównie witaferyna A i witanolid D, którym ashwagandha zawdzięcza swoje działanie).

W badaniu wzięło udział 90 osób ze stresem o nasilaniu małym do umiarkowanego, ale bez charakteru przewlekłego. Przydzielono ich do grupy otrzymującej testowany preparat w dawce 125 mg albo placebo. Interwencję prowadzono przez 84 dni.
Stres monitorowano za pomocą kwestionariusza Perceived Stress Scale (skala postrzegania stresu, PSS) oraz innych skal oceniających lęk, nastrój, jakość snu; badano również zmienne fizjologiczne (np. zmienność rytmu serca, opór elektryczny skóry, stężenie kortyzolu w surowicy i aktywność α-amylazy w ślinie). Oceny dokonywano początkowo co 2 tygodnie, potem rzadziej.

Analiza wskazała, że osoby z grupy aktywnej suplementacji uzyskały istotną, spójną poprawę w zakresie nasilenia percepcji stresu, lęku i jakości snu, widoczną już po 28 dniach. W pierwszym miesiącu oraz przy zakończeniu badania widoczna była różnica między grupami pod względem oporu elektrycznego skóry. W pojedynczych pomiarach uzyskano także lepszą zmienność rytmu serca i lepszy nastrój.

Preparat był dobrze tolerowany, nie odnotowano istotnych działań niepożądanych.

Wyniki wskazują na potencjał aktywnych składników witanii ospałej w redukcji stresu. Wciąż potrzebne są dalsze badania kliniczne oceniające wpływ preparatów ashwagandhy na stres, zarówno ostry, jak i przewlekły.

Na podstawie
Mahadevan M, Gopukumar K, Gupta R, Morde A, Patni P, Srinivas SS, Bhuvanendran A, Phanindra A. A New Ashwagandha Formulation (Zenroot™) Alleviates Stress and Anxiety Symptoms While Improving Mood and Sleep Quality: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Study. Adv Ther. 2025 Oct;42(10):5238-5254. doi: 10.1007/s12325-025-03327-z. Epub 2025 Aug 28. PMID: 40875185; PMCID: PMC12474591.