Witamina D: praktyczne wskazówki ekspertów z Chin

Eksperci z Chin opracowali konsensus dotyczący suplementacji witaminy D w kontekście osteoporozy. Dokument ten został następnie skonsultowany przez wybranych specjalistów z krajów zachodnich. Ma on pomagać endokrynologom i lekarzom rodzinnym w prowadzeniu pacjentów z różnych grup ryzyka, tak aby mogli dostosowywać dawkowanie witaminy D do specyficznych sytuacji klinicznych. 

Autorzy opracowali kilka kluczowych wytycznych, które zlecający suplementację witaminy D powinien mieć na uwadze:

1. Zasoby witaminy D w organizmie najlepiej oceniać na podstawie stężenia jej formy hydroksylowanej (25-OH-D) we krwi;

2. Istnieje konieczność upewnienia się co do standaryzacji oznaczania stężenia aktywnej witaminy D we krwi – jeśli laboratoria nie stosują zewnętrznych standardów albo nie uczestniczą w programach kontroli jakości oznaczeń, wyniki uzyskane z takich placówek nie mogą być porównywane między sobą;

3. Stężenie 25-OH-D we krwi należy oznaczyć u osób z grupy ryzyka niedoboru witaminy D. Są to przede wszystkim:

• osoby z osteoporozą, osteomalacją lub krzywicą;
• starsi ludzie zagrożeni upadkiem;
• osoby rzadko wychodzące na światło słoneczne;
• osoby otyłe;
• chorzy z pierwotną nadczynnością przytarczyc;
• pacjenci po operacjach bariatrycznych;
• pacjenci z chorobą ziarniniakową.

4. W przypadku chorych na osteoporozę docelowe stężenia 25-OH-D we krwi powinno wynosić minimum 75 nmol/l (30 ng/ml);

5. U dorosłych przed 50 r.ż. spoza grupy ryzyka może wystarczyć suplementacja 400 j. witaminy D i 1000 mg wapnia dziennie;

6. Osoby starsze z grupy ryzyka wymagają suplementacji minimum 1,2 g wapnia i 800 j. witaminy D dziennie;

7. Nie jest konieczne sprawdzanie poziomu witaminy D po rozpoczęciu suplementacji;

8. Przy zlecaniu suplementacji u osób spoza ośrodków opieki długoterminowej należy uwzględnić ryzyko kamicy nerkowej (możliwy wzrost o kilkanaście proc.) oraz to, że megadawki witaminy D stosowane w dużych odstępach zwiększały ryzyko upadków i niekorzystnie wpływały na gęstość mineralną kości;

9. Osiągnięcie odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D jest niezbędne przed rozpoczęciem terapii antyresorpcyjnej w osteoporozie. 

Na podstawie

Lei S, Zhang X, Song L, Wen J, Zhang Z, Tian J, Yang R, Xu S, Qiu S, MacIsaac RJ, Aleksova J, Mac-Way F, Dupuis MÈ, Benaiges D, Mauricio D, Sommer AP, Barzilay JI, Gallagher JC, Pan L, Ji L, Fang P, Li Y, Liu Q, Zhao J, Xue Y, Shen Y, Wang L, Han J, Liu G. Expert consensus on vitamin D in osteoporosis. Ann Jt. 2025 Jan 21;10:1. doi: 10.21037/aoj-24-48. PMID: 39981430; PMCID: PMC11836767.