Uspokoić nogi witaminami

Specjaliści neurofizjologii oraz neurolodzy z uniwersytetu medycznego w Syczuanie (Chiny) wskazują, że w rozwoju zespołu niespokojnych nóg mogą uczestniczyć niedobory witamin. 

Do takich wniosków doprowadziła przeprowadzona przez nich metaanaliza 63 badań: w 59 oceniano związek między witaminami a zespołem niespokojnych nóg, w 4 oceniano efekty podawania witamin pacjentom z tą chorobą.

Analiza wskazała, że u osób z zespołem niespokojnych nóg istotnie niższe niż w w grupie kontrolnej było stężenie witaminy D w surowicy, co więcej – wykazywało korelację z nasileniem objawów.

Grupę ciężarnych kobiet z zespołem niespokojnych nóg charakteryzowało natomiast obniżone stężenie kwasu foliowego, czego jednak nie stwierdzano w innych subpopulacjach. 

Jeśli chodzi o badania interwencyjne, poprawę objawową uzyskano dzięcki doustnej suplementacji witaminy B6, ale nie witaminy D. W podgrupie pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek objawy poprawiała suplementacja witaminy C i E, przy czym skuteczność witaminy C była porównywalna z dawką 0,18 mg pramipeksolu (agonista receptorów dopaminergicznych D2 i D3, lekiem stosowany w umiarkowanych i ciężkich postaciach zespołu niespokojnych nóg). 

Zespół niespokojnych nóg to zaburzenie neurologiczne charakteryzujące się trudną do opanowania potrzebą poruszania nogami, często połączoną z innymi nieprzyjemnymi odczuciami, takimi jak mrowienie lub pieczenie. Objawy zazwyczaj nasilają się wieczorem lub w nocy.

Zespół może być idiopatyczny (przyczyna nieznana, być może o podłożu genetycznym) lub może on towarzyszyć innych chorobom, lub być skutkiem przyjmowania leków. Kluczową rolę wydają się odgrywać zaburzenia w układzie dopaminowym oraz metabolizmie żelaza w mózgu (niedobór żelaza często koreluje z nasileniem objawów). Do czynników ryzyka należą ciąża, niedobory witamin (np. B12, kwasu foliowego), choroby autoimmunologiczne, a także przewlekła niewydolność nerek (zespół niespokojnych nóg jest szczególnie częsty (20-40%) u osób hemodializowanych; możliwą przyczyną są w tej sytuacji zaburzenia gospodarki żelazem, zaburzenia elektrolitowe, działanie toksyn mocznicowych, stres związany z hemodializami). 

Leczenie zespołu niespokojnych nóg jest wielokierunkowe i musi być dostosowane do sytuacji danego pacjenta. Inna będzie farmakoterapia w przypadku kobiety w ciąży, inna, gdy chory jest hemodializowany. Niezależnie od leków warto rozważyć masaże, zredukowanie kofeiny i alkoholu, a także regularną aktywność fizyczną (np. spacery) i wsparcie psychologiczne w celu redukcji stresu. Godna rozważenia będzie także suplementacja wspomnianych wyżej witamin. 

Na podstawie

Xu XM, Ruan JH, Tao T, Xiang SL, Meng RL, Chen X. Role of vitamins in the pathogenesis and treatment of restless leg syndrome: A systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2025 Mar 10;20(3):e0313571. doi: 10.1371/journal.pone.0313571. PMID: 40063620; PMCID: PMC11892881.