Po menopauzie, dla tętnic

Nutraceutyk kojarzony do tej pory głównie ze sportem i usprawnianiem zdolności do wysiłku fizycznego może okazać się przydatny u kobiet po menopauzie. To nowość, którą przyniosło niedawne, wstępne badanie przeprowadzone przez zespół naukowców z Brazylii i USA. 

Punktem wyjścia był fakt, że po menopauzie zmniejsza się synteza tlenku azotu, ważnego czynnika rozszerzającego naczynia krwionośne. Towarzyszy temu rosnąca sztywność tętnic, co jest czynnikiem zwiększającym ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, ze zgonem włącznie. Autorzy badania postanowili sprawdzić, czy 3-miesięczna suplementacja dostarczająca substratów do produkcji tlenku azotu będzie w stanie ograniczyć ten proces i zmniejszyć ryzyko ze strony układu krążenia.

Przeprowadzono  w tym celu randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie kliniczne z udziałem 20 kobiet po menopauzie (w wieku od 60 do 85 lat). Uczestniczki otrzymywały: bogaty w azotany ekstrakt z buraka (8,8 mmol dziennie) lub, w ramach kontroli, ekstrakt z buraka pozbawiony azotanów. 

Suplementacja aktywnym nutraceutykiem istotnie (w porównaniu z grupą kontrolną):  

• zmniejszyła prędkość fali tętna, poprawiła sprężystość i inne wskaźniki podatności tętnic, co było widoczne już począwszy od 4. tygodnia interwencji;
•  5-krotnie zwiększyła stężenia azotanów w surowicy (szczyt osiągnięto w 8 tygodniu). 

Ciśnienie krwi nie uległo zmianie w żadnej z grup. 

Okazało się zatem, że w badanej grupie 12-tygodniowa suplementacja bogatym w azotany ekstraktem z buraka poprawiła parametry czynnościowe tętnicy szyjnej i zwiększyła ilość krążących we krwi azotanów. To sugeruje, że ekstrakt z buraka być może będzie mógł być wykorzystywany w ramach profilaktyki ryzyka naczyniowego po menopauzie. Jest to o tyle istotne, że po menopauzie, w związku z ustaniem wpływu estrogenów, zmiany w naczyniach przyspieszają i kobiety szybko przestają być chronione przed incydentami sercowo-naczyniowymi. Jak się wydaje, korzystny wpływ na czynność tętnic zależy raczej od poprawy funkcjonowania śródbłonka niż od zmniejszania ciśnienia tętniczego, tego zjawiska bowiem nie obserwowano. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia poczynionych obserwacji.

Na podstawie

Pinheiro VDS, Proctor DN, Nogueira Soares R, Alvares TS. Effect of 12-wk dietary nitrate supplementation on carotid arterial stiffness in postmenopausal females. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2025 Apr 1;328(4):H937-H944. doi: 10.1152/ajpheart.00065.2025. Epub 2025 Mar 11. PMID: 40066813.