Uszkodzona wątroba? Witamina D

W Iranie przeprowadzono badanie kliniczne, w ramach którego oceniano wpływ suplementacji witaminy D na wybrane parametry czynności wątroby u osób z marskością tego narządu.

W marskości wątroby dochodzi do zaburzeń metabolizmu lipidów i węglowodanów. Silnie uszkodzona wątroba traci bowiem zdolność do przetwarzania tych związków: zmniejsza się liczba sprawnie działających komórek wątroby, przez co nie można metabolizować składników odżywczych. Prowadzi to do insulinooporności i zaburzeń gospodarki węglowodanowej oraz zaburzeń lipogenezy i beta-oksydacji kwasów tłuszczowych. To z kolei powoduje wzrost stężenia cholesterolu i triglicerydów we krwi. Dodatkowo upośledzona zostaje produkcja licznych białek (w tym transportowych) i aktywacja witaminy D.

W opisywanym badaniu wzięło udział 60 pacjentów z marskością wątroby. Otrzymywali 50 000 j.m. witaminy D lub placebo raz w tygodniu przez 12 tygodni. Przed rozpoczęciem suplementacji i po jej zakończeniu oceniano stężenie 25-hydroksy-witaminy-D3 (25(OH)D3) w surowicy, wskaźniki gospodarki węglowodanowej oraz insulinooporności, profil lipidowy oraz tzw. testy wątrobowe.

Dwunastotygodniowa suplementacja witaminy D istotnie zwiększyła stężenie 25(OH)D3 w surowicy, a także istotnie obniżyła glikemię na czczo oraz zredukowała insulinooporność.

Suplementacja witaminy D w marskości wątroby jest o tyle istotna, że pacjenci z tym schorzeniem często mają niedobór tego ważnego elementu diety. Przyczyną są nie tylko zaburzenia przekształcania witaminy D w jej formę aktywną, ale także pogorszenie wchłaniania tłuszczów czy niedostateczna ekspozycja na słońce. Niedobór witaminy D zwiększa ryzyko osteoporozy, osłabienia mięśni, zmęczenia, infekcji. Jak wynika z opisywanego badania, suplementacja może mieć znaczenie także dla metabolizmu hepatocytów (komórek wątroby). Może to wynikać ze stymulacji komórek beta trzustki do wydzielania insuliny albo ze zwiększania liczby receptorów dla insuliny w błonie komórkowej hepatocytów.

Autorzy zalecają, by rozważać ocenę stężenia witaminy D u chorych z marskością wątroby, i na tej podstawie zdecydować o potrzebie suplementacji.

Na podstawie
Derogar Kasmaei SR, Parastouei K, Hosseini Ahangar B, Saberifiroozi M, Taghdir M. Effects of vitamin D supplementation on the glycaemic indices, lipid profile and liver function tests in patients with cirrhosis: a double-blind randomised controlled trial. BMJ Nutr Prev Health. 2024 Aug 30;7(2):e000938. doi: 10.1136/bmjnph-2024-000938. PMID: 39882304; PMCID: PMC11773653.