Nutraceutyk niczym antybiotyk

Badanie kliniczne przeprowadzone w Iranie przyniosło spektakularne wyniki: kurkumina okazała się zwalczać bakteryjne zakażenie pochwy równie dobrze, a nawet lepiej niż silny lek przeciwbakteryjny: metronidazol.

Bakteryjne zakażenie pochwy to stan spowodowany zaburzeniem równowagi flory bakteryjnej pochwy. Dochodzi w nim do nadmiernego wzrostu bakterii beztlenowych, takich jak Gardnerella vaginalis. Objawy obejmują upławy o nieprzyjemnym zapachu, swędzenie i pieczenie (choć nie zawsze występują). Leczenie zazwyczaj obejmuje antybiotyki aktywne wobez beztlenowców, np. metronidazol.

W opisywanym badaniu porównano skuteczność tego leku ze skutecznością kurkuminy w postaci nano (40 mg dziennie). Ideą było poszukiwanie naturalnych zastępników leków przeciwbakteryjnych w erze narastającej oporności drobnoustrojów.

Opisywane badanie miało charakter randomizowany, podwójnie zaślepiony. Uczestniczkami było 100 zamężnych, niebędących w ciąży kobiet w wieku 18–49 lat. Wszystkie spełniały kryteria kliniczne i parakliniczne Amsela dla bakteryjnego zakażenia pochwy. Kryteria te obejmują:

• obecność charakterystycznych upławów;
• podwyższone pH pochwy (> 4,5, mierzone np. paskiem lakmusowym);
• dodatni test z wodorotlenkiem potasu (po dodaniu 10% wodorotlenku potasu do wydzieliny uwalnia się charakterystyczny rybi zapach);
• obecność tzw. komórek jeżowych (nabłonek pokryty bakteriami) w badaniu mikroskopowym.

Kobiety zostały losowo przydzielone do grupy interwencyjnej (otrzymującej kurkuminę) lub do grupy kontrolnej, otrzymującej metronidazol.
Obie grupy stosowały leki co 12 godzin przez 7 dni. Efekty leczenia oceniono po 2 tygodniach od zakończenia terapii, ponownie stosując kryteria Amsela.

Całkowitą poprawę odnotowano u ok. 80 proc. pacjentek leczonych kurkuminą i u ok. 40 proc. kobiet otrzymujących metronidazol. Między grupami wykryto istotne różnice (na korzyść kurkuminy) pod względem występowania upławów, pH pochwy, testu z wodorotlenkiem potasu i obecności komórek jeżowych.

Kurkumina okazała się w tym badaniu skuteczniejsza od metronidazolu, przy mniejszej liczbie działań niepożądanych.

Wyniki sugerują, że kurkumina może być obiecującą opcją terapeutyczną w opisywanej sytuacji klinicznej. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia tych wysoce zaskakujących obserwacji, ustalenia optymalnego dawkowania i oceny efektów długoterminowych (np. ryzyka nawrotów).

Kurkumina potencjalnie działa wielotorowo: może hamować wzrost bakterii patogennych, hamować tworzenie biofilmów, wspierać odbudowę prawidłowej mikroflory pochwy, łagodzić stan zapalny i stres oksydacyjny, zmniejszając podatność komórek nabłonka pochwy na infekcje.

Na podstawie
Mohamadi S, Moghadam ZB, Godarzi S, Rezaei E. A clinical trial of curcumin effect in comparison to metronidazole on the treatment of bacterial vaginosis. Sci Rep. 2025 Mar 3;15(1):7479. doi: 10.1038/s41598-025-91834-y. PMID: 40032905; PMCID: PMC11876568.