Suplementacja witaminy D latem: tak czy nie?

Czy latem faktycznie nie trzeba suplementować witaminy D? Czy samodzielna suplementacja jest bezpieczna? Takie pytania zadali sobie lekarze z północnych Niemiec (z ośrodka traumatologii na Uniwersytecie w Rostoku). 

Co prawda od wiosny w naszej szerokości geograficznej wystarcza zaledwie kilkanaście minut codziennej ekspozycji na słońce, aby napełnić magazyny witaminy D, jednak w praktyce nawet tyle może okazać się niewystarczające, zwłaszcza w przypadku osób rzadko opuszczających pomieszczenia zamknięte (np. pensjonariuszy domów opieki, osoby pracujące zdalnie…). Dodatkowo wraz z wiekiem maleje efektywność syntezy witaminy D w skórze i starsze osoby mogą potrzebować dłuższej ekspozycji. 

Autorzy przeanalizowali roczną zmienność stężenia witaminy D w grupie wymagającej szczególnego zadbania o zdrowie kości, mianowicie pacjentów po złamaniach. Podzielono ich na grupy (samodzielne podejmujący decyzję o suplementacji, bez suplementacji, suplementacja zaordynowana). 

Do badania zakwalifikowano 613 pacjentów w średnim wieku 73 l. Średni poziom witaminy D wśród wszystkich grup wyniósł 51 nmol/l, przy czym w grupie niesuplementującej: 40 nmol/l (449 osób!). Porównania miesięczne ujawniły istotne różnice między styczniem/lutym a sierpniem/wrześniem (na niekorzyść zimy) oraz między płciami (u kobiet średnie stężenie było o 10 nmol/l większe niż u mężczyzn). Suplementacja wiązała się z większymi stężeniami witaminy D we krwi niż brak suplementacji. Jeden starszy mężczyzna, sam dawkujący witaminę D, osiągnął bardzo wysokie stężenie jej aktywnej postaci w surowicy (prawie 500 nmol/l), jednak nie prezentował żadnych objawów toksyczności witaminy D. 

Wnioski są takie, że większość pacjentów nie osiągnęła wystarczającego poziomu witaminy D w wyniku endogennej syntezy, a suplementacja nie prowadziła do poziomów toksycznych. Sugeruje to, że suplementacja witaminy D w tej grupie jest rozsądna i bezpieczna, nawet w miesiącach letnich. Takie są też polskie zalecenia co do suplementacji witaminy D: osoby starsze powinny ją rozważyć również o tej porze roku. Autorzy wnioskują też, że, w oparciu o ich obserwacje, decyzję o suplementacji można pozostawić pacjentom, warto natomiast im wiarygodnie doradzać w tej kwestii (zwłaszcza co do dawkowania). 

Na podstawie

Falk SSI, Schröder G, Mittlmeier T. Is There a Need for Vitamin D Supplements During Summer Time in Northern Germany? A Study of Hospitalised Fracture Patients. Nutrients. 2024 Nov 30;16(23):4174. doi: 10.3390/nu16234174. PMID: 39683567; PMCID: PMC11644529.