Lepsza wydolność: nie tylko w sporcie

Sok z buraka, bogaty w azotany nieorganiczne, dobrze znany w świecie sportowym, ma potencjał do wykorzystania klinicznego w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc – uważają autorzy niedawno opublikowanej pracy przeglądowej. To może być zupełnie nowe zastosowanie nutraceutyku, który poprawia na różne sposoby zdolność do wysiłku fizycznego i korzystnie wpływa na naczynia krwionośne,

W podsumowaniu wiedzy nt. działania fizjologicznego soku z buraka autorzy przywołują jego działanie przeciwnadciśnieniowe, rozszerzające oskrzela, przeciwzapalne, antyoksydacyjne, hipoglikemizujące oraz obniżające poziom cholesterolu. Wszystkie te mechanizmy mogą przyczyniać się do poprawy stanu pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), w której dochodzi do niedotlenienia całego organizmu i w związku z tym zaburzeń funkcji wielu narządów, skutkujących chorobami współistniejącymi. 

Mimo że buraki zawierają liczne związki, najwięcej uwagi poświęca się aktywnym biologicznie azotanom, które w wyniku przemian biochemicznych stają się źródłem tlenku azotu we krwi (jego szczyt osiągany jest po ok. godzinie od spożycia soku z buraka). Tak dostarczany tlenek azotu uzupełnia fizjologiczne mechanizmy jego wytwarzania (związane z wykorzystaniem przez śródbłonek L-argininy). Tlenek azotu ma działanie rozszerzające naczynia, ale nie tylko. W POChP istotny może być także jego wpływ przeciwzapalny (z uwagi na przewlekły stan zapalny w oskrzelach) oraz działanie rozszerzające oskrzela. 

W badaniach klinicznych przeanalizowanych przez autorów obserwowano następujące efekty suplementacji produktów z buraka u chorych na POChP:

• wydłużenie czasu do wyczerpania wysiłkiem fizycznym;
• wydłużenie dystansu pokonywanego w testach wydolnościowych, jak i liczby kroków w ciągu zwykłego dnia;
• obniżenie ciśnienia tętniczego (zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego);
• poprawę jakości snu, w tym mniejszą liczbę wybudzeń i wydłużenie snu głębokiego (możliwe są tu różne mechanizmy: od potwierdzonej poprawy przepływu krwi przez mózg, przez rozszerzenie naczyń płucnych i oskrzeli, i lepsze utlenowanie krwi).  

Autorzy zwracają uwagę, że wyniki badań nie są jednoznaczne, a i populacja chorych nie jest jednorodna, konieczne są więc dalsze prace nad wykorzystaniem soku z buraka u chorych na POChP. Celem jest ustalenie optymalnej dawki i zasad wspierania chorych za pomocą tego nutraceutyku, tak aby zwiększyć efekty klasycznej terapii. Leki i rehabilitacja są w stanie hamować progresję choroby, jednak nie mogą jej cofnąć z uwagi na nieodwracalne zniszczenie mikrostruktury płuc. Najważniejszym krokiem terapeutycznym w POChP jest wstrzymanie dostarczania szkodliwych substancji indukujących te uszkodzenia, czyli zaprzestanie palenia tytoniu. To właśnie dym tytoniowy jest bowiem główną przyczyną wywołującą przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. 

Na podstawie

Chen M, Chang S, Xu Y, Guo H, Liu J. Dietary Beetroot Juice – Effects in Patients with COPD: A Review. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2024 Jul 29;19:1755-1765. doi: 10.2147/COPD.S473397. PMID: 39099609; PMCID: PMC11296515.