Suplementacja buraka w sporcie

Przegląd  opublikowanych w prasie fachowej prac poświęconych działaniu suplementów opartych na buraku wskazuje, że nutraceutyki te mogą zwiększać wytrzymałość oraz przeciwdziałać zjawisku osłabienia siły mięśniowej po intensywnym wysiłku fizycznym. 

Tak brzmią wyniki pracy farmakologów brazylijskich, którzy przeanalizowali 27 badań oceniających skutki suplementacji tego nutraceutyku. Oprócz zwiększenia wytrzymałości zauważono związek suplementacji buraków z siłą mięśniową, ale nie w stanie spoczynku, a w sytuacji dużego zmęczenia (czyli w końcowych fazach wysiłku). Efekt ergogeniczny uznano za niewielki, jednak należy pamiętać, że w sporcie zawodowym nawet niewielkie zmiany parametrów zdolności do wysiłku mogą istotnie przekładać się na osiągnięcia i miejsce na podium. Z drugiej strony, w sportach wymagających powtarzania określonej czynności (np. w kolarstwie, wioślarstwie, w treningach z ciężarami) suplementy na bazie buraka zwiększają liczbę repetycji i wydłużają czas do fizycznego wyczerpania – ten efekt uznano w omawianej pracy za umiarkowany (czyli większy niż „mały”). 

Uważa się, że za efektem suplementacji buraka w kontekście wysiłków fizycznych stoją azotany nieorganiczne, w które buraki są stosunkowo bogate. Związki te przekształcane są do tlenku azotu, który ma liczne działania biologiczne i wywołuje zmiany w zakresie czynności naczyń i mięśni wiązane ze zwiększoną zdolnością do wysiłku. 

Wciąż niejasne jest, czy lepsza jest suplementacja substancji czynnych z buraka rozpoczynana tuż przed wysiłkiem (na 2-3 godz.), czy długotrwała (codziennie przez kilka dni/tygodni). W obu przypadkach odnotowywano bowiem korzyści dla osiągnięć sportowych. Dokładna ocena wpływu produktów opartych na burakach wymaga prowadzenia dalszych badań.

Na podstawie

Evangelista JF, Meirelles CM, Aguiar GS, Alves R, Matsuura C. Effects of Beetroot-Based Supplements on Muscular Endurance and Strength in Healthy Male Individuals: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Am Nutr Assoc. 2024 Jan;43(1):77-91. doi: 10.1080/27697061.2023.2211318. Epub 2023 May 11. PMID: 37167368.