Bolesne miesiączki? witamina D

Suplementacja witaminy D ma działanie przeciwbólowe w pierwotnej postaci bolesnego miesiączkowania – uważają naukowcy z Tajwanu na podstawie metaanalizy badań klinicznych. 

Bolesne miesiączki mogą być spowodowane jakąś możliwą do zidentyfikowania chorobą (np. endometriozą, mięśniakami macicy, stanami zapalnymi) i wtedy klasyfikuje się je jako wtórne do tych chorób. Gdy jedyną dolegliwością jest natomiast bolesne miesiączkowanie i nie udaje się stwierdzić wyraźnej przyczyny, rozpoznaje się postać pierwotną. Podejrzewa się, że bóle te mogą mieć związek z nadmierną produkcją prostaglandyn i zbyt silnymi skurczami macicy. Ginekolodzy nierzadko w takich sytuacjach zlecają leki przeciwzapalne, hormonalne lub rozkurczowe, pacjentki natomiast poszukują pomocy również w metodach fizycznych (np. terapii ciepłem, akupunkturze) czy nutraceutykach (popularne są m.in.  imbir, cynamon, kurkumina i kwasy omega-3). 

Okazuje się, że pomocna w bolesnych miesiączkac może być witamina D, której niedobór w naszym kraju jest powszechny w miesiącach jesienno-zimowych. Autorzy omawianej pracy przeanalizowali 8 badań z randomizacją i suplementacją doustną witaminy D, którą porównywano z interwencją kontrolną, łącznie z udziałem prawie 700 kobiet z pierwotnie bolesnymi miesiączkami. Wyniki wskazują, że suplementacja witaminy D w dawce odpowiadającej 50 tys. j. tygodniowo wiązała się z istotnie mniejszymi bólami miesiączkowymi (i działała tak już w pierwszym cyklu).

Zdaniem autorów za obserwowano działanie witaminy D może odpowiadać regulacja prądu wapniowego (dokomórkowy napływ wapnia jest ważnym procesem zapoczątkowującym skurcz mięśni gładkich) oraz hamowanie tworzenia działających prozapalnie prostaglandyn. Ich wytwarzanie w czasie miesiączki może wywoływać skurcze, bóle (także bóle głowy), nudności i wymioty. Witamina D zmniejsza ekspresję receptorów dla prostaglandyn, przyspiesza ich rozkład enzymatyczny oraz hamuje wytwarzanie cyklooksygenazy-2 (enzymu indukowanego w stanie zapalnym, który katalizuje reakcję wytwarzania prostaglandyn z kwasów tłuszczowych błon komórkowych). 

Zwraca uwagę fakt, że dawka witaminy D, której skuteczność w zwalczaniu bólu miesiączkowego wykazano w tej pracy, jest wyższa niż oficjalnie zalecana. Autorzy zauważają jednak, że nie wiązała się ona z przedawkowaniem u żadnej z uczestniczek. Ryzyko działań niepożądanych wydaje się istotnie zwiększone przy dawkach wielokrotnie większych, stosowanych przez długi czas, podczas samoleczenia. Długotrwałą suplementację witaminy D warto prowadzić pod kontrolą specjalisty, monitorując jej stężenie we krwi.  

Na podstawie

Chen YC, Chiang YF, Lin YJ, Huang KC, Chen HY, Hamdy NM, Huang TC, Chang HY, Shieh TM, Huang YJ, Hsia SM. Effect of Vitamin D Supplementation on Primary Dysmenorrhea: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Nutrients. 2023 Jun 21;15(13):2830. doi: 10.3390/nu15132830. PMID: 37447156; PMCID: PMC10343446.