Olejki na lęki

Specjaliści tradycyjnej medycyny chińskiej z ośrodków akademickich w Pekinie opublikowali rezultaty przeglądu i metaanalizy prac badawczych poświęconych działaniu przeciwlękowemu olejków eterycznych. Dzięki temu wskazali, które olejki mają w tym aspekcie największą skuteczność.

Analizie poddano 46 badań klinicznych z randomizacją. W ramach tych prac testowano 10 olejków eterycznych. Ogólna liczba uczestniczków przekroczyła 3400 (przy czym nieco więcej niż połowa otrzymywała aktywne leczenie, reszta placebo). Zauważono, że obok działania przeciwlękowego uwidacznianego w takich skalach oceny jak SAIS (State Anxiety Inventory scores) czy TAIS (Trait Anxiety Inventory scores) olejki eteryczne obniżały też skurczowe ciśnienie tętnicze krwi i zwalniały pracę serca.

Wśród najskuteczniejszych olejków eterycznych znalazły się (w kolejności od najskuteczniejszego):

• olejek jaśminowy (choć efekty uwidoczniono tylko w SAIS i tylko w jednej pracy);
• olejek z pomarańczy gorzkiej;
• olejek cytrynowy;
• olejek z róży damasceńskiej;
• olejek lawendowy.

Mimo to za olejek No. 1. w objawach lękowych autorzy uważają olejek z pomarańczy gorzkiej, który ma najbardziej spójne wyniki, jeśli chodzi o badania kliniczne, oraz udokumentowany wpływ zarówno na subiektywne odczuwanie lęku, jak i na jego objawy. Lawenda w tej analizie okazała się skuteczna, ale nie tak skuteczna, jak pomarańcza gorzka. Za najbardziej optymalny czas aromaterapii autorzy wskazują 10-30 min (zarówno krótsze, jak i dłuższe aplikacji wiązały się z gorszą skutecznością).

Olejki eteryczne, popularne w kręgach medycyny komplementarnej, mogą okazać się cennym wsparciem terapii psychiatrycznych. Zwłaszcza interesujące są ich działania w zaburzeniach lękowych, ponieważ jest to ogromny problem społeczny, związany nierzadko z koniecznością stosowania silnie działających (a czasem silnie uzależniających) leków. Możliwość wykorzystania aromaterapii do łagodzenia lęku jest już od jakiegoś czasu badana, z zachęcającymi wynikami, na oddziałach szpitalnych i w przychodniach.

Substancje czynne zawarte w olejkach eterycznych przenikają do ośrodkowego ukłądu nerwowego i działają na poziomie różnych struktur mózgu (i różnych receptorów), wpływając m.in. na aktywność układu limbicznego, hormonalnego, ośrodków regulujących ciśnienie krwi czy pracę serca. To działanie może przekładać się zarówno na subiektywne odczucia (lęk), jak i ich obiektywne objawy (szybsze tętno, podwyższone ciśnienie krwi).

Na podstawie
Tan L, Liao FF, Long LZ, Ma XC, Peng YX, Lu JM, Qu H, Fu CG. Essential oils for treating anxiety: a systematic review of randomized controlled trials and network meta-analysis. Front Public Health. 2023 Jun 1;11:1144404. doi: 10.3389/fpubh.2023.1144404. PMID: 37325306; PMCID: PMC10267315.