Wszechstronna bifidobakteria

Bifidobakterie zasiedlają organizm ludzki już w pierwszych godzinach po narodzinach. Wśród nich głównym graczem jest Bifidobacterium longum, którego wpływ wykracza daleko poza układ pokarmowy – piszą naukowcy z Irlandii, Arabii Saudyjskiej i Chin w artykule podsumowującym działanie tego probiotyku.

Szczególnie interesujące są następujące informacje o Bifidobacterium longum:

• po podaniu doustnym bakteria ta może – inaczej niż inne probiotyki – utrzymywać się w przewodzie pokarmowym długo (co najmniej kilka miesięcy, pod warunkiem skutecznej kolonizacji);
• metabolizuje węglowodany pochodzenia roślinnego, trudno trawione przez człowieka;
• wytwarza krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe o licznych ogólnoustrojowych działaniach prozdrowotnych;
• wytwarza i wydziela do środowiska wielocukry, na które reaguje układ immunologiczny (np. zmniejszając skłonność do prowadzenia reakcji zapalnych) – stąd może pochodzić działanie antyalergiczne probiotyków;
• wydziela serpiny (inhibitory proteaz serynowych), białka mające chronić bakterię przed siłami obronnymi gospodarza; ponieważ jednak enzymy hamowane przez serpiny biorą udział w rozwoju chorób zapalnych jelit, podejrzewa się, że można próbować wykorzystywać to działanie w terapii;
• metabolizuje kwasy żółciowe i wbudowuje cholesterol w błonę komórkową, zmniejszając jego stężenie w treści jelitowej. 

Badania wskazujące na korzystne skutki suplementacji Bifidobacterium longum obejmują: 

• u dzieci
  •   zapobieganie martwiczemu zapaleniu jelit u noworodków; 
  •   leczenie biegunek;
  •   leczenie zespołu jelita drażliwego;
  •   choroby zapalne jelit;
  •   leczenie zaburzeń lipidowych;
  •   leczenie zaburzeń psychicznych, zwłaszcza przebiegających z obniżeniem nastroju,  pogorszeniem funkcji poznawczych;
  •  ograniczanie nasilenia objawów autyzmu (nie tylko żołądkowo-jelitowych, ale i neuropsychicznych);
  •  profilaktykę i leczenie infekcji oddechowych;
  •  profilaktykę i leczenie alergii skórnych; 
• u dorosłych dodatkowo:
  •  leczenie zaparć;
  •  pomoc w nietolerancji laktozy;
  •  leczenie przewlekłych chorób zapalnych (np. łuszczycy, wrzodziejącego zapalenia jelit, zespołu przewlekłego zmęczenia);
  •  leczenie depresji i lęku;
  •  poprawę metabolizmu węglodowanów;
  •  leczenie choroby Alzheimera (w skojarzeniu z selenem);
  •  leczenie alergii oddechowych;
  •  zwiększanie odporności.

Warto brać pod uwagę, że mimo iż w przeglądzie uwzględniono blisko 70 badań klinicznych, wiele z tych prac ma charakter wstępny i wciąż jesteśmy na etapie weryfikacji hipotez o działaniu poszczególnych gatunków bakterii. Sytuację komplikuje fakt, że w obrębie jednego gatunku można wyróżnić różne szczepy, które mają odmienny profil wydzielanych związków i w związku z tym ich działanie na organizm może być diametralnie różne. Wciąż wiele pozostaje do wyjaśnienia, ale faktem też jest, że probiotyki mają w medycynie coraz więcej zastosowań, a w niektórych wskazaniach ich podawanie jest już prawie globalnym standardem.

Na podstawie

Mills S, Yang B, Smith GJ, Stanton C, Ross RP. Efficacy of Bifidobacterium longum alone or in multi-strain probiotic formulations during early life and beyond. Gut Microbes. 2023 Jan-Dec;15(1):2186098. doi: 10.1080/19490976.2023.2186098. PMID: 36896934; PMCID: PMC10012958.