Probiotyki i noworodek

Izraelscy lekarze przedstawili wyniki metaanalizy badań klinicznych, w ramach której ocenili rezultaty suplementacji probiotyków w okresie ciąży. Celem było sprawdzenie, czy leczenie takie może przełożyć się na lepsze parametry metabolizmu oraz wagę urodzeniową dziecka.

Dlaczego postanowiono oceniać związek probiotykoterapii z masą urodzeniową noworodka? Otóż u ciężarnych chorych na cukrzycę, w razie niewystarczającej kontroli stężenia glukozy we krwi, cukier w nadmiernej ilości pojawia się również we krwi płodu. To wywołuje reakcję trzustki dziecka, która zwiększa produkcję insuliny. Insulina zaś stymuluje odkładanie tkanki tłuszczowej i przyczynia się do wzrostu masy dziecka. Duża masa w momencie porodu zagraża powikłaniami (np. dystocją barkową, urazami okołoporodowymi). Niezależnie od tego źle kontrolowana cukrzyca w okresie ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u płodu, ryzyko porodu przedwczesnego z jego powikłaniami, a po porodzie: zaburzeń metabolizmu i zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej (jak hipomagnezemia, hipokalcemia), nadkrwistości i zakrzepicy i in. Dlatego w okresie ciąży kontrola glikemii nabiera niezwykłej ważności. Przy tym wcale nie jest prosto ją osiągnąć (oprócz przestrzegania rygorystycznych zasad dotyczących stylu życia konieczna może być insulinoterapia z jej wszystkimi niedogodnościami), stąd poszukiwania metod ułatwiających kontrolę glikemii. Dotychczasowe badania wskazują, że probiotyki mogą wspierać leczenie chorych na cukrzycę typu 2 i zapobiegać rozwojowi cukrzycy w okresie ciąży. Mniej jasny był ich wpływ na przebieg ciąży powikłanej cukrzycą.

Autorzy przeanalizowali 14 badań klinicznych z łącznym udziałem 854 kobiet. W porównaniu z placebo, u kobiet otrzymujących w okresie ciąży probiotyki, stwierdzano niższe stężenia glukozy i insuliny na czczo, mniejszą insulinooporność, lepsze parametry profilu lipidowego. Tak działały przede wszystkim bakterie Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus casei. Dodatkowo zauważono, że dzieci kobiet, które otrzymywały suplementy zawierające szczepy Lactobacillus acidophilus, miały niższą masę urodzeniową.

Zdaniem autorów za obserwowane efekty mogą odpowiadać zmiany zachodzące w mikroflorze jelit, prowadzące do zmian wydzielania hormonów regulujących gospodarkę energetyczną, oporność tkanek na insulinę oraz reakcje zapalne. W przyszłych badaniach trzeba dokładniej ocenić działanie poszczególnych probiotyków, potwierdzić możliwość redukcji masy urodzeniowej (oraz ustalić ewentualny wpływ na inne parametry przebiegu ciąży i zdrowie dziecka), a także szczegółowo zbadać zmiany gospodarki węglowodanowej zachodzące pod wpływem takiej suplementacji.

Na podstawie
Yefet E, Bar L, Izhaki I, Iskander R, Massalha M, Younis JS, Nachum Z. Effects of Probiotics on Glycemic Control and Metabolic Parameters in Gestational Diabetes Mellitus: Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2023 Mar 28;15(7):1633. doi: 10.3390/nu15071633. PMID: 37049473; PMCID: PMC10097303.