Probiotyk na abstynencję

Amerykańscy naukowcy zauważyli niecodzienne efekty suplementacji probiotyków. Szczep Lactobacillus rhamnosus GG podawany pacjentom z problemem alkoholowym spowodował… ograniczenie ilości wypijanego alkoholu. 

Uczestnikami badania było 46 osób w wieku 21-67 lat, z umiarkowanego stopnia uszkodzeniem wątroby w związku z problemem alkoholowym. Przez pół roku otrzymywali wspomniany probiotyk albo placebo. 

Już po miesiącu zauważono, że w grupie stosującej Lactobacillus rhamnosus GG poprawiły się wskaźniki oceniające stan wątroby. Po 6 miesiącach grupa ta zmniejszyła ponadto spożycie alkoholu – część osób zostało absynentami, część piło jedynie okazjonalnie, w sytuacjach towarzyskich. 

Podawanie probiotyków może łagodzić wywołane alkoholem uszkodzenie wątroby, uszczelniając nabłonek jelita i w ten sposób redukując ilość napływających do wątroby toksyn bakteryjnych. Może też redukować nasilenie reakcji zapalnych, które (wraz ze stresem oksydacyjnym) są kluczowym ogniwem w rozwoju alkoholowej choroby wątroby. Wiadomo, że osoby przewlekle nadużywające alkoholu mają dysbiozę, czyli zaburzony skład mikroflory jelitowej. Wydzielane przez niektóre bakterie szkodliwe związki mogą przyczyniać się do uszkodzeń komórek wątroby wywoływanych metabolitami alkoholu (np. aldehydem octowym). Stąd nie dziwi obserwowana po podaniu probiotyku poprawa stanu wątroby.

Niewiele natomiast wiadomo o wpływie probiotykoterapii na same decyzje o spożyciu alkoholu. Uwidaczniany w niektórych badaniach związek między podawaniem probiotyków a funkcjami poznawczymi, kontrolą impulsów, objawami autyzmu czy nasileniem stresu pozwala domniemywać istnienie osi jelita-mózg. Taka komunikacja między bakteriami jelitowymi a ośrodkowym układem nerwowym może w teorii odpowiadać za zmiany czynności komórek układu nerwowego i zmniejszanie potrzeby picia alkoholu. Być może uczestniczą w tym podobne mechanizmy jak związane z ochroną wątroby, tj. naprawa uszkodzonej przez alkohol bariery krew-mózg, neuroprotekcja, zmiany neurotransmisji (dopaminergicznej? sertoninergicznej? GABA-ergicznej? w układzie nagrody?), wygaszanie reakcji zapalnej (którą alkohol, przenikający do mózgu, indukuje). 

Wykazano dla przykładu, że przeszczep mikroflory jelitowej od zdrowego dawcy wiąże się z krótkotrwałym ograniczeniem spożycia alkoholu u osób z marskością wątroby. Omawiane badanie pokazuje, że uzyskano podobne, acz trwalsze efekty, dzięki suplementacji probiotyku. 

Na podstawie

Vatsalya V, Feng W, Kong M, Hu H, Szabo G, McCullough A, Dasarathy S, Nagy LE, Radaeva S, Barton B, Mitchell M, McClain CJ. The Beneficial Effects of Lactobacillus GG Therapy on Liver and Drinking Assessments in Patients with Moderate Alcohol-Associated Hepatitis. Am J Gastroenterol. 2023 Apr 11. doi: 10.14309/ajg.0000000000002283. Epub ahead of print. PMID: 37040544.