Witamina D w autoagresji jelitowej

Chińscy naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Wenzhou potwierdzili, że suplementacja witaminy D może łagodzić przebieg choroby Leśniowskiego-Crohna. 

Choroba ta należy do przewlekłych zapalnych chorób jelit. Przebiega rzutami z okresami remisji. Istotą jest autoagresja skierowana przeciwko ścianie przewodu pokarmowego (zwykle proces zapalny obejmuje całą ścianę na długości jakiegoś odcinka). Objawy mogą być różnorodne i obejmować bóle brzucha, biegunkę, utratę masy ciała, zmęczenie, utratę apetytu, krwawienie, niedokrwistość i in. Mogą wystąpić również objawy pozajelitowe, takie jak zapalenie stawów, zapalenie skóry, owrzodzenia jamy ustnej i choroby oczu. Przyczyna choroby Leśniowskiego-Crohna nie jest znana. Podejrzewa się rolę podłoża genetycznego, mikroflory jelitowej, a nawet stresu. 

Leczenie polega na łagodzeniu objawów i próbach opanowania stanu zapalnego. Może obejmować stosowanie leków przeciwzapalnych, immunosupresyjnych i leków biologicznych, prowadzi się też terapię dietetyczną i suplementację, a w niektórych przypadkach konieczna jest operacja chirurgiczna. Plan leczenia jest dostosowywany indywidualnie do pacjenta.

Autorzy omawianej pracy postanowili zbadać skuteczność interwencji polegającej na suplementacji witaminy D. Jej wykorzystanie może pomóc ograniczyć zapotrzebowanie na inne leki, co będzie wiązało się z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych (bo np. przewlekła sterydoterapia niesie za sobą liczne i poważne działania uboczne). W badaniu udział wzięły 102 dorosłe osoby. Podzielono ich na dwie grupy: w pierwszej stosowano rutynową terapię farmakologiczną (różne rodzaje), w drugiej do terapii rutynowej dodawano aktywną postać witaminy D (kalcytriol w dawce 0,25 μg co 12 godz.). Pacjentów obserwowano przez 30 tygodni. 

Analiza wskazała, że po tym czasie:

• w grupie otrzymującej witaminę D stężenie białka C-reaktywnego (marker stan zapalnego) było istotnie (trzykrotnie!) mniejsze niż w grupie kontrolnej;
• istotnie (dwukrotnie) mniejszy był też stosunek limfocytów Th-17 (stymulujących procesy autoimmunologiczne) do limfocytów regulatorowych (wygaszających nadmierne reakcje układu odpornościowego);
• w grupie witaminy D stwierdzono ponadto mniejszą kliniczną aktywność choroby oraz lepszy stan jelit w obrazowaniu endoskopowym. 

Zdaniem autorów witamina D ma potencjał wspierający ustępowanie objawów i poprawiający funkcjonowanie układu immunologicznego. Może, co za tym idzie, pomagać w ustępowaniu objawów i poprawiać komfort życia pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. 

Na podstawie

Lin X, Wu X, Zhang Y, Shao X, Wu H, Zhou L. Effect of Vitamin D Supplementation on Clinical Course and T Helper 17/ T-Regulatory Balance in Peripheral Blood of Patients with Crohn’s Disease. Turk J Gastroenterol. 2023 May;34(5):463-471. doi: 10.5152/tjg.2023.22496. PMID: 37158532.