Kwas antyonkogenny

Naukowcy z ośrodków uniwersyteckich w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie wykorzystali nutraceutyk – kwas alfa liponowy – do leczenia patologicznych zmian śródnabłonkowych szyjki macicy. 

Uczestniczkami badania było 100 kobiet z nieprawidłowym wynikiem cytologii potwierdzonym histologicznie (biopsją). Rozpoznano u nich zmiany typu LSIL (tzw. łagodna dysplazja), zwykle związane z zakażeniem ludzkim wirusem brodawczaka (HPV). Uważa się, że powinny ulec samoistnej regresji, ale w rzadkich przypadkach mogą ewoluować do nowotworu (raka szyjki macicy). Tym scenariuszem zagrożone są zwłaszcza kobiety zakażone wysoce onkogennymi genotypami HPV.  

Podejrzewa się, że w rozwoju i progresji LSIL uczestniczą takie zjawiska jak stres oksydacyjny, wyczerpanie rezerw antyoksydacyjnych, uszkodzenia materiału genetycznego komórek i zmiany epigenetyczne wpływające na zaburzenia proliferacji komórek. A skoro tak, to być może na te procesy można wpływać za pomocą odpowiednio dobranych składników diety o działaniu przeciwutleniającym. Zwłaszcza interesujące są możliwości zapobiegania transformacji zmian typu LSIL w kierunku nowotworu. Na to, że takie strategie mogą być skuteczne, wskazują wyniki badań obserwacyjnych. Zainteresowanie budzą np. dieta śródziemnomorska (może hamować nie tylko omawiane procesy, ale nawet zwiększać odporność na zakażenie HPV!) oraz suplementacja witamin i minerałów (dobre wyniki uzyskano z kilkumiesięczną suplementacją selenu, kwasu foliowego czy witaminy D). 

Kwas alfa-liponowy (ALA) ma działanie antyoksydacyjne i wpływa na szereg procesów wewnątrzkomórkowych związanych z aktywacją szlaków zapalnych czy sygnalizacją hormonalną. 

W omawianym badaniu zastosowano dawkę ALA 600 mg dziennie przez 3 miesiące. Suplementacja ta przyspieszyła regresję zmian i zmniejszyła odsetek pacjentek z nieprawidłowym stanem szyjki macicy (regresję odnotowano u 95 proc., mimo że suplementacja nie spowodowała eliminacji wirusa). Wskazuje to, że już krótkotrwałe użycie ALA korzystnie wpływa na procesy indukowane zakażeniem HPV. W przyszłości może to przełożyć się na nowe metody profilaktyki nowotworów, np. dzięki nowym preparatom o zwiększonej biodostępności lub nowym pochodnym o większej aktywności. 

Interpretacja wyników biopsji szyjki macicy potrafi być wyzwaniem nawet dla specjalisty, stąd wszelkie decyzje dotyczące leczenia należy rozważać w porozumieniu z lekarzem ginekologiem lub onkologiem. Niewątpliwie jednak zadbanie o prozdrowotne elementy stylu życia będzie przydatne także w tej sytuacji klinicznej. Pacjentki z rozpoznaniem LSIL powinny być zachęcane do zwiększonego spożycia produktów zawierających antyoksydanty, np. warzyw i owoców. 

Na podstawie

Divković A, Radić K, Sabitović D, Golub N, Rajković MG, Rumora Samarin I, Karasalihović Z, Šerak A, Trnačević E, Turčić P, Butorac D, Vitali Čepo D. Effect of Alpha-Lipoic Acid Supplementation on Low-Grade Squamous Intraepithelial Lesions-Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial. Healthcare (Basel). 2022 Dec 2;10(12):2434. doi: 10.3390/healthcare10122434. PMID: 36553960; PMCID: PMC9778332.