Zespół naukowców, genetyków i biochemików z Indii i USA zaproponował nową hipotezę tłumaczącą procesy zachodzące w czasie zakażenia nowym koronawirusem SARS-CoV2 [1]. 

Uważają oni, że koronawirus, namnażając się w komórkach, przejmuje – za pomocą swoich białek – częściową kontrolę nad czynnością mitochondriów komórkowych, co prowadzi do ich uszkodzenia i wydostania się fragmentów mitochondrialnego DNA do cytoplazmy. To uruchamia zaś procesy mające ułatwiać namnażanie wirusa, ale także unikanie działań komórek układu odpornościowego skierowanych przeciwko zakażonym komórkom. 

Autorzy uważają, że u starszych osób, u których zwalnia metabolizm – a już zwłaszcza jeśli funkcja mitochondriów już wcześniej uległa poważnym zaburzeniom, co ma miejsce np. w cukrzycy lub w chorobie nowotworowej – mitochondrialne działanie koronawirusa powoduje szkody przekraczające zdolności kompensacyjne komórek, stąd stosunkowo częste w tej grupie powikłania i zgony. 

Tę hipotezę wsparli naukowcy z Bratysławy (Słowacja), którzy łączą dezorganizację pracy mitochondriów powodowaną przez koronawirusa z niedoborem koenzymu Q10 (w wyniku ograniczenia syntezy tego związku).  Proponują zatem, by sprawdzić, czy skuteczna okaże się terapia z użyciem koenzymu Q10, co miałoby uzupełniać niedobory tego ważnego związku, odnowiłoby zdolność komórki do wytwarzania energii i zmniejszyło nasilenie stresu oksydacyjnego [2].

Hipoteza ta nie została jeszcze przetestowana w warunkach badania klinicznego, jest jednak co najmniej jedno poważne badanie obserwacyjne, które sugeruje, że warto by ją poważnie potraktować. W Izraelu sprawdzono bowiem, jakie recepty realizowało 4,5 miliona (!!!) mieszkańców, i jak to wiązało się z przebiegiem COVID-19 [3]. Okazało się, że osoby przyjmujące koenzym Q10 były istotnie rzadziej hospitalizowane z powodu COVID-19 – ryzyko było zmniejszone przeszło pięciokrotnie! Poza koenzymem Q10 ryzyko to redukowały zaledwie trzy leki (dwa przeciwcholesterolowe: ezetymib i rosuwastatyna, oraz przeciwarytmiczny flekainid), żaden jeden w takim stopniu, jak koenzym Q10. Badanie wydaje się o tyle wiarygodne, że równolegle „wyszło” że ryzyko hospitalizacji zmniejszały maseczki chirurgiczne i rękawiczki lateksowe, co jest zgodne ze współczesną wiedzą wirusologiczną. 

Na podstawie

  1. Singh KK, Chaubey G, Chen JY, Suravajhala P. Decoding SARS-CoV-2 hijacking of host mitochondria in COVID-19 pathogenesis. Am J Physiol Cell Physiol. 2020 Aug 1;319(2):C258-C267. doi: 10.1152/ajpcell.00224.2020. Epub 2020 Jun 8. PMID: 32510973; PMCID: PMC7381712.
  2. Gvozdjakova A, Klauco F, Kucharska J, Sumbalova Z. Is mitochondrial bioenergetics and coenzyme Q10 the target of a virus causing COVID-19? Bratisl Lek Listy. 2020;121(11):775-778. doi: 10.4149/BLL_2020_126. PMID: 33164536.
  3. Israel A, Schaffer A, Cicurel A, Feldhamer I, Tal A, Cheng K, Sinha S, Schiff E, Lavie G, Ruppin E. Large population study identifies drugs associated with reduced COVID-19 severity. medRxiv [Preprint]. 2020 Oct 18:2020.10.13.20211953. doi: 10.1101/2020.10.13.20211953. PMID: 33083810; PMCID: PMC7574266.