Codzienna konsumpcja borówek już po 2 miesiącach przyniosła poprawę metabolizmu w cukrzycy – w tym poziomu hemoglobiny glikowanej, ważnego parametru świadczącego o stopniu kontroli choroby.

Takie wyniki dało badanie kliniczne przeprowadzone przez naukowców z USA i Kanady [1]. Wzięło w nim udział 52 żołnierzy-weteranów z cukrzycą typu 2 i nadmierną masą ciała. Połowa otrzymała liofilizowany susz jagód barówek, połowa placebo. Porcja dzienna wynosiła 22 g, dzielono ją na dwie części do spożywania wraz z posiłkami rano i wieczorem. Po 8 tygodniach w grupie otrzymującej preparat z borówek stwierdzono (w porównaniu z grupą placebo):

  • istotnie niższą hemoglobinę glikowaną (7,1 wobec 7,5 proc. – różnica może wydawać się niewielka, ale te 0,4 pkt. proc. w przypadku HbA1c nie jest wcale różnicą pomijalną, bowiem świadczy o mniejszej ilości glukozy we krwi ogółem w ostatnich 3 miesiącach);
  • mniejsze stężenia fruktozaminy;
  • istotnie niższe stężenie triglicerydów (różnica 20 pkt. proc.);
  • mniejszą aktywność aminotransferaz wątrobowych (może świadczyć o zmniejszeniu odkładania się w wątrobie tłuszczu dzięki borówkom!).

Uważa się, że za korzystne działanie metaboliczne borówek odpowiadają antocyjaniny, czyli ciemnogranatowy barwnik. Najwięcej jest go w owocach świeżych, odrobinę mniej w mrożonych, a po liofilizacji nadal zostaje ich spora część [2] – i jak widać, nawet taka ilość wystarcza do wykazania efektu klinicznego.

Wedle współczesnej wiedzy antocyjaniny hamują wchłanianie cukrów prostych, stąd należy je stosować kilkanaście minut przed jedzeniem. Kluczem w przypadku borówek jest zablokowanie przez antocyjaniny aktywności α-amylazy i α-glukozydazy, dwóch enzymów odpowiedzialnych za rozkład węglowodanów do postaci łatwo wchłanialnych. Antocyjaniny działają także po wchłonięciu, bezpośrednio na komórki wątroby, hamując wytwarzanie przez nie glukozy (być może to działanie jest powiązane z zaobserwowanym zmniejszeniem aktywności enzymów wątrobowych).

Wyniki, które otrzymali autorzy, są spójne z metaanalizą z 2019 r., w której stwierdzono, że żurawiny i jagody borówki mogą poprawiać metabolizm glukozy u chorych na cukrzycę i są obiecującą opcją w leczeniu tej choroby [3].

Ciekawostką jest fakt, że zastosowana w tym badaniu dawka liofilizatu borówek (22 g) odpowiada zdaniem autorów jednej szklance jagód.

Na podstawie

  1. Curr Dev Nutr. 2020 Mar 9;4(4):nzaa030. Effect of Blueberry Consumption on Cardiometabolic Health Parameters in Men with Type 2 Diabetes: An 8-Week, Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial. Stote KS, Wilson MM, Hallenbeck D, Thomas K, Rourke JM, Sweeney MI, Gottschall-Pass KT, Gosmanov AR.
  2. Food Chem. 2018 Oct 1;262:242-250. Phytochemical and physical properties of blueberries, tart cherries, strawberries, and cranberries as affected by different drying methods. Nemzer B, Vargas L, Xia X, Sintara M, Feng H.
  3. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019;59(11):1816-1828. Effects of blueberry and cranberry consumption on type 2 diabetes glycemic control: A systematic review. Rocha DMUP, Caldas APS, da Silva BP, Hermsdorff HHM, Alfenas RCG.