Selen w RZS

Suplementacja selenu wpływa korzystnie na ból w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Takie wnioski przyniosła metaanaliza badań klinicznych przeprowadzona przez grupę naukowców z Iranu, USA i Japonii. 

Celem pracy było dostarczenie aktualnych, wiarygodnych danych pozwalających lepiej dostosowywać wsparcie żywieniowe u pacjentów z tą chorobą. Do analizy włączono siedem prac z łącznym udziałem 367 chorych. Wyniki wskazują, że suplementacja selenu:

•  wiązała się z redukcją nasilenia bólu w pomiarach z użyciem wizualnej skali analogowej oraz wskaźnika Ritchiego (prosty wskaźnik oceniający reakcję pacjenta na ucisk stawu w skali od 1 do 4);
•  wykazywała graniczną tendencję do obniżania OB i stężenia białka C-reaktywnego. 

Ta ostatnia obserwacja wskazuje na możliwość wyjaśnienia korzystnego działania selenu w tej chorobie. Możliwe, że odpowiada za to efekt przeciwzapalny, jednak do potwierdzenia takiej hipotezy konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań, z większymi grupami chorych. 

W teorii selen działa jako ważny kofaktor enzymów antyoksydacyjnych: układów zmniejszających stres oksydacyjny i wtórną reakcję zapalną. Najważniejszy jest tu układ peroksydazy glutationowej i reduktazy tioredoksynowej. To m.in. w te enzymy „wbudowywany” jest selen. 

W RZS w stawach dochodzi do nagromadzenia reaktywnych form tlenu, które podsycają reakcje zapalne i uszkadzają chrząstkę, m.in. degradując kolagen. Selen umożliwia działanie enzymów usuwających wolne rodniki, więc hamuje te procesy niejako „u źródła”. Ma także wpływ modulujący w układzie immunologicznym (zwiększa liczbę limfocytów regulatorowych, czyli hamujących reakcje zapalne). 

W RZS często obserwuje się zmniejszenie zasobów selenu, stąd idea wykorzystania suplementacji tego minerału do wsparcia klasycznego leczenia. 

Na podstawie

Long M, Xu S, Tie S, Dong S, Liang H, Wang J, Wang S. Effect of selenium supplementation on inflammatory markers and joint symptoms in patients with rheumatoid arthritis: A meta-analysis and systematic review. J Trace Elem Med Biol. 2025 Oct;91:127695. doi: 10.1016/j.jtemb.2025.127695. Epub 2025 Jul 9. PMID: 40695138.