Obiecujące w bielactwie

Bielactwo (łac. vitiligo) to choroba, w której obserwuje się zaburzenia pigmentacji skóry. Głównym objawem są odbarwione, dobrze odgraniczone plamy: skutek utraty melanocytów w naskórku. Bielactwo ma podłoże autoimmunologiczne (układ odpornościowy atakuje melanocyty, odpowiadające za produkcję barwnika kształtującego odcień skóry) i często współistnieje z innymi chorobami z autoagresji (np. chorobą Hashimoto, cukrzycą typu 1, łysieniem plackowatym, niedokrwistością Addisona-Biermera).

Leczenie jest długotrwałe i ma na celu repopulację melanocytów i zahamowanie autoimmunizacji. Stosuje się leki immunosupresyjne (sterydy, inhibitory kalcyneuryny, ruksolitynib), fototerapię (naświetlania UVB), laseroterapię, a nawet przeszczepianie fragmentów skóry lub melanocytów.

Bielactwo nie wpływa na zdrowie fizykalne, ale może silnie oddziaływać na psychikę. Ma to związek z ograniczoną skutecznością dostępnych metod leczenia. Dlatego choroba może prowadzić do depresji, lęku, zaburzeń samooceny (ważne jest zatem odpowiednie wsparcie psychologiczne).

Jak to często bywa w takich wypadkach, uwagę zarówno chorych, jak i naukowców przyciągają metody naturalne z zakresu medycyny komplementarnej. Mogą one zwiększać skuteczność tradycyjnego leczenia lub wydłużać jego efekty w zakresie repigmentacji. Zwłaszcza że wyniki badań podstawowych wskazują, że w procesie obumierania melanocytów niepoślednią rolę odgrywa w bielactwie nasilony stres oksydacyjny. To rodzi nadzieje, że pewne elementy diety (antyoksydanty) mogą mieć istotne znaczenie dla przebiegu choroby.

Autorzy z kilku ośrodków w USA dokonali zatem przeglądu dostępnych wyników badań klinicznych, aby podsumować aktualny stan wiedzy na temat możliwości wsparcia leczenia bielactwa za pomocą antyoksydantów i innych składników diety. Z ich pracy wynika, że:

• w łagodzeniu stresu oksydacyjnego pomocne pomocą być takie źródła przeciwutleniaczy, jak jabłka, zielona herbata, liściokwiat garbnikowy (amla), cebula, pomidory, dynia, marchew i papryka;
• gluten, orzechy i jagody o wysokiej zawartości fenoli mogą pogarszać stan kliniczny (autorzy nie precyzują, które konkretnie; sugerują jedynie unikanie mango);
• niektóre suplementy, w tym wysokie dawki witaminy D, witaminy C, witaminy E i selenu, mogą poprawiać wyniki fototerapii;
• obiecujące działanie wykazały substancje aktywne miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba): obserwowano promowanie repigmentacji;
• w diecie można rozważyć zwiększenie ilości owoców morza z uwagi na zawartość kwasów omega-3.

W ramach badań klinicznych ocenia się potencjał także innych produktów, jak paproć złocista (Polypodium leucotomos), aminek egipski, piperyna z czarnego pieprzu, czarnuszka, babczi (Cullen corylifolium), lukrecja.

Jak podkreślają autorzy, wymienione interwencje żywieniowe mają wciąż charakter eksploracyjny. Konieczne są zatem dalsze badania, które pozwolą ustalić ich skuteczność, bezpieczeństwo i optymalne dawkowanie.

Na podstawie
Diaz MJ, Tran JT, Rose D, Wei A, Lakshmipathy D, Lipner SR. Dietary Interventions, Supplements, and Plant-Derived Compounds for Adjunct Vitiligo Management: A Review of the Literature. Nutrients. 2025 Jan 20;17(2):357. doi: 10.3390/nu17020357. PMID: 39861486; PMCID: PMC11767946.