Stomatolodzy dali cynk

Dołączenie cynku do sterydoterapii liszaja płaskiego jamy ustnej zwiększyło jej skuteczność – ogłosili pracownicy Wydziału Stomatologii Uniwersytetu w Kairze (Egipt).

Liszaj płaski jamy ustnej to przewlekła, zapalna choroba błony śluzowej jamy ustnej. Jest zaliczana do schorzeń autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy atakuje komórki nabłonka. Najczęściej występuje u osób dorosłych w średnim i starszym wieku, częściej u kobiet. Zmiany mogą przybierać postać białych siateczek, prążków, grudek, a czasem bolesnych nadżerek lub owrzodzeń.

Dość charakterystyczny wygląd zmian pozwala na wstępne rozpoznanie; dla potwierdzenia wykonuje się czasem biopsję i badanie histopatologiczne (konieczne jest bowiem różnicowanie z innymi chorobami, w tym ze zmianami przednowotworowymi).

Leczenie liszaja płaskiego jamy ustnej jest zazwyczaj objawowe i polega na łagodzeniu stanu zapalnego i dolegliwości bólowych. Najczęściej stosuje się miejscowo sterydy, czasem inne leki immunosupresyjne. Ważna jest również higiena jamy ustnej, unikanie czynników drażniących (ostrych potraw, alkoholu, tytoniu) oraz regularne kontrole stomatologiczne (w niewielkim odsetku przypadków zmiany mogą przechodzić w stany przednowotworowe).

Autorzy omawianego badania klinicznego wykorzystali cynk i witaminę D jako wsparcie leczenia w tej chorobie. Cynk stymuluje na wzrost nabłonka, przyspiesza gojenie ran i zmniejsza stres oksydacyjny, a witamina D działa immunomodulacyjnie i wpływa na czynność keratynocytów. A to keratynocyty tworzą przebudowę błony śluzowej widoczną pod postacią białych zmian: jest to w istocie pogrubiały, nadmiernie zrogowaciały nabłonek, który pokrywa błonę śluzową jamy ustnej.

W badaniu wzięło udział 42 pacjentów z objawowym liszajem płaskim jamy ustnej (postać zanikowa, nadżerkowa lub pęcherzowa) potwierdzonym badaniem klinicznym i histopatologicznym. Uczestników przydzielono losowo przydzielono do jednej z trzech grup:

• monoterapii miejscowej sterydem;
• monoterapii miejscowej sterydem z dodatkiem cynku doustnie;
• monoterapii miejscowej sterydem z dodatkiem witaminy D doustnie.

Terapia trwała 8 tygodni, kontrole prowadzono co tydzień. Skuteczność terapii oceniano za pomocą wizualnej skali analogowej (ocena natężenia bólu) i skali Thongprasom (ocena kliniczna zaawansowania zmian błony śluzowej).

Jeśli chodzi o ból, w 3 tygodniu grupy z dołączoną witaminą D i grupa z cynkiem uzyskały istotnie niższe nasilenie bólu niż grupa monoterapii sterydem. Największą redukcję bólu do 7 tygodnia zaobserwowano w grupie z dołączonym cynkiem.
Jeśli chodzi o ocenę kliniczną, to wszystkie grupy wykazały istotne zmniejszenie wyników w skali Thongprasom, ale najbardziej znaczącą poprawę do 8. tygodnia osiągnęła grupa z cynkiem.

I cynk, i witamina D wydają się zatem poprawiać skuteczność leczenia liszaja płaskiego jamy ustnej. Konieczne są dalsze badania, które pozwolą ustalić optymalne dawkowanie, czas terapii i ocenią skuteczność połączenia obu tych nutraceutyków.

Na podstawie
Aboushousha A, Kamal Y, Ali S. Supplementary zinc and vitamin D in management of symptomatic oral lichen planus: a three-arm randomized clinical trial. BMC Oral Health. 2025 Jun 2;25(1):872. doi: 10.1186/s12903-025-06173-1. PMID: 40457259; PMCID: PMC12128342.