Omega-3 w ochronie serca i naczyń

Jakie jest faktyczne znaczenie wielonienasyconych kwasów z rodziny omega-3 w profilaktyce chorób układu krążenia? Takie pytanie zadali sobie chińscy naukowcy. Aby na nie odpowiedzieć, przeprowadzili metaanalizę randomizowanych badań klinicznych, w których używano leków na receptę zawierających tę substancję czynną. 

Leki na receptę wybrano z uwagi na większą homogenność produktów: zawierają one z reguły odpowiednio duże dawki kwasów omega-3 oraz poddawane są rygorystycznej kontroli jakości. Do analizy włączono 12 badań, w których suplementacja trwała przynajmniej rok (do 6 lat). Analizą objęto blisko 100 tys. osób. 

Wnioski z metaanalizy są korzystne dla kwasów omega-3 – na tyle, że zawierają stwierdzenia, które mogą być nawet uznane za kontrowersyjne. 

Jak piszą autorzy, w porównaniu z placebo i statynami leki na receptę zawierające wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 wiązały się z mniejszym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych (o ok. 12 proc.), zgonu sercowego (o ok. 9 proc.), zawału mięśnia sercowego (o ok. 16 proc.) oraz konieczności przeprowadzenia rewaskularyzacji (tj. wszczepienia bajpasów lub stentów, o ok. 9 proc.).  (Uwaga o statynach wynika z włączenia do analizy pojedynczych badań, w których faktycznie oceniano skuteczność kwasów omega-3 w kontekście leczenia statynami, większość jednak porównywała je z placebo). 

Na tle różnych strategii suplementacji korzystniejsze w aspekcie zapobiegania poważnym powikłaniom miażdżycy wydają się preparaty zawierające tylko kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz długotrwała suplementacja kwasów omega-3 (dłuższa niż 3 lata). Dawka, przy której widoczne było działanie prewencyjne, wynosiła 1 g (i dotyczy to połączenia kwasów EPA i DHA). Nie do końca jest jasne, czy zwiększanie dawki łączy się z większym efektem. 

Autorzy zwracają uwagę, że odpowiednia dawka oraz wysoka jakość stosowanego produktu może być kluczem do uzyskania pożądanego efektu profilaktycznego. Wiele suplementów zawiera kilkukrotnie mniejsze dawki kwasów omega-3. Warto na to zwracać uwagę i analizować skład przyjmowanego (lub zlecanego) preparatu, najlepiej by był on klasy farmaceutycznej. 

Na podstawie

Dong S, Wang Y, Bian J, Chen H, Dong J, Zhu J, Zhang T, Du Q, Zhao R. The effect of omega-3 Polyunsaturated Fatty Acid (PUFA) prescription preparations on the prevention of clinical cardiovascular disease: a meta-analysis of RCTs. Nutr J. 2024 Dec 6;23(1):157. doi: 10.1186/s12937-024-01051-y. PMID: 39639295; PMCID: PMC11622672.