Magnez, naczynia i kości: wyniki the MagicalBone Pilot Study

Hiszpańscy nefrolodzy postanowili sprawdzić, w ramach badania klinicznego, jakie będą skutki suplementacji magnezu u pacjentów z zaawansowaną przewlekłą chorobą nerek [1]. 

W chorobie tej nerki stopniowo tracą swoje funkcje, w tym zdolność do skomplikowanej regulacji stężenia elektrolitów we krwi. Pacjenci są narażeni na różnorodne powikłania, w tym odkładanie się złogów wapnia w naczyniach tętniczych. To z kolei silnie zwiększa ryzyko powikłań krążeniowych, np. zawału serca. Wydaje się, że zarówno w postępie niewydolności nerek, jak i w rozwoju zmian naczyniowych może uczestniczyć magnez (niedobór tego minerału wiąże się w tej grupie ze zwiększoną częstością obu sytuacji). Jednocześnie jednak nie do końca jasne jest, jak magnez wpływa na stan kości. Teoretycznie promuje tworzenie kości, a nie ich resorpcję, jednak dane z dużego badania Women’s Health Initiative [2] zrodziły wątpliwości co do działania w tym względzie dużych dawek magnezu. 

Autorzy postanowili zweryfikować wpływ magnezu na kalcyfikację tętnic i na kości. W tym celu przeprowadzili badanie z udziałem 19 chorych w 3 lub 4 stadium przewlekłej choroby nerek, których przydzielono do grupy otrzymującej węglan magnezu w dawce 360 mg dziennie lub do grupy kontrolnej. Czas trwania badania wynosił 15 miesięcy.  

Suplementacja magnezu spowodowała zwiększone wydalania magnezu z moczem, natomiast nie zmieniła istotnie stężenia magnezu we krwi. Poziomy magnezu w surowicy lub moczu korelowały z jednym ze wskaźników sztywności tętnic, co sugeruje korzystne działanie suplementacji (trzeba jednak wziąć pod uwagę, że główny wskaźnik kalcyfikacji nie uległ istotnej zmianie). Jeśli chodzi o gęstość mineralną kości, nie uzyskano jej istotnych zmian, ale za to stężenie magnezu w surowicy było skorelowane ze stężeniem N-końcowego propeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I, markera kościotworzenia. Jest to spójne z wiedzą z badań eksperymentalnych, która mówi, że w obecności magnezu w kościach tworzą się wytrzymalsze kryształy hydroksyapatytu. Sugeruje to przewagę korzystnego wpływu magnezu na stan kości. 

Wyniki tego badania sugerują możliwy korzystny wpływ magnezu na stan naczyń tętniczych. Nie zauważono negatywnego wpływu suplementacji na  kości. 

U chorych z zaawansowaną przewlekłą chorobą nerek konieczne jest monitorowanie stężenia magnezu w surowicy i moczu, i odpowiednie reagowanie na hipomagnezemię. Może to przełożyć się na zmniejszenie ryzyka powikłań. Konieczne są dalsze badania mające dokładniej opisać związki magnezu z przebiegiem przewlekłej choroby nerek. 

Na podstawie

1 Pendón-Ruiz de Mier MV, Santamaría R, Moyano-Peregrín C, Gordillo JE, Salmoral-Chamizo A, López-López I, Rodelo-Haad C, Valle C, Membrives-González C, López-Ruiz DJ, Álvarez-Benito M, López-Baltanás R, Torralbo AI, Valdés-Díaz KC, García-Sáez RM, Jurado-Montoya D, Pinaglia-Tobaruela G, Martínez-Moreno JM, Martín-Malo A, Soriano S, Rodríguez M, Rodríguez-Ortiz ME, Muñoz-Castañeda JR. Bone and vascular effects of magnesium supplements in CKD patients (the MagicalBone Pilot Study). Nefrologia (Engl Ed). 2024 Sep-Oct;44(5):721-730. doi: 10.1016/j.nefroe.2024.11.001. PMID: 39547778.

2 Orchard TS, Larson JC, Alghothani N, Bout-Tabaku S, Cauley JA, Chen Z, LaCroix AZ, Wactawski-Wende J, Jackson RD. Magnesium intake, bone mineral density, and fractures: results from the Women’s Health Initiative Observational Study. Am J Clin Nutr. 2014 Apr;99(4):926-33. doi: 10.3945/ajcn.113.067488. Epub 2014 Feb 5. PMID: 24500155; PMCID: PMC3953885.