Sylimaryna, tłuszcz, odchudzanie

Hiszpańscy naukowcy przetestowali sylibinę z myślą o wykorzystaniu tego nutraceutyku w leczeniu otyłości. 

Sylibina jest polifenolem roślinnym, główną substancją czynną sylimaryny (która z kolei jest ekstraktem flawonolignanów z ostropestu plamistego, najpopularniejszego jej źródła). Sylibina i sylimaryna są w wielu krajach zarejestrowane jako leki przeznaczone do stosowania w chorobach wątroby. 

Autorzy już w 2021 r. wykazali in vitro, że sylibina hamuje lipazę, czyli enzym rozkładający tłuszcze w przewodzie pokarmowym. W najnowszej pracy postanowili sprawdzić, czy efekt ten będzie możliwy do zaobserwowania u ludzi. 

W tym celu przeprowadzono randomizowane badanie kliniczne z udziałem 12 zdrowych ochotników (bez otyłości), w ramach którego porównano dwie różne dawki sylibiny (150 i 300 mg), ekstrakt z ostropestu (równoważny 150 mg sylibiny) z dwiema substancjami kontrolnymi: placebo i orlistatem (120 mg; orlistat to jeden z pierwszych leków hamujący lipazę trzustkową, wykorzystywany w leczeniu otyłości). 

Największe wydalanie tłuszczu z kałem stwierdzono w grupie orlistatu i w grupie ekstraktu z ostropestu. Grupa przyjmująca 150 mg sylibiny zgłaszała za to najmniej działań niepożądanych (najcześciej były to łagodne objawy ze strony przewodu pokarmowego [pobolewania, zmiany rytmu wypróżnień], bóle głowy, przemijający wzrost stężenia triglicerydów). 

Zwiększonemu wydalaniu tłuszczu towarzyszyły zmiany składu mikroflory jelit, trudne jednak na razie do oceny (autorzy nie wykluczają nawet, że pewne bakterie, jak Mycobacteriaceae i Veillonellaceae, wniosły istotny wkład w zwiększenie wydalania tłuszczu w kale). 

Najefektowniejszym jednak zjawiskiem w tym badaniu było zmniejszenie obwodu w talii w stosunku do wartości wyjściowej i w porównaniu placebo, uwidocznione we wszystkich grupach interwencyjnych (w największym stopniu dla orlistatu, ale na drugim miejscu był ekstrakt z ostropestu, a na trzecim większa dawka sylibiny). Wskazuje to na skuteczne działanie odchudzające badanych substancji. 

Mimo że wydalanie tłuszczu z kałem było w grupie orlistatu i ekstraktu z ostropestu zwiększone o ok. 40% w stosunku do placebo, nie osiągnięto istotności statystycznej. Autorzy tłumaczą to ścisłą kontrolą diety i ogólnie dobrym zdrowiem uczestników. Faktycznie, w sytuacji diety bogatotłuszczowej zablokowanie działania lipazy trzustkowej powinno dać znacznie wyraźniejsze efekty (cały nierozłożony tłuszcz w dużej ilości wydalałby się wtedy z kałem). Fakt, że efekt ten był porównywalny w grupie ekstraktu z ostropestu sugeruje, że sylimaryna (mieszanina różnych związków) zapewnia skuteczniejsze hamowanie lipazy trzustkowej niż tylko jeden wyizolowany z niej związek, jakim jest sylibina. 

Obserwacja o przemijającym wzroście stężenia triglicerydów może z kolei wskazywać na zintensyfikowanie przez komórki wątroby rozkładu tłuszczu i być w związku z tym „objawem biochemicznym” oczekiwanego efektu „odchudzającego”. 

Poczynione obserwacje sugerują, że sylibinina/sylimaryna może być bezpieczna i skuteczna w terapii otyłości. Potrzebne są dalsze badania, m.in. takie z udziałem osób z nadmierną masą ciała, w których zostanie ustalone miejsce tego nutraceutyku w terapii odchudzającej. 

Na podstawie

Ponce Martínez C, Murcia García E, Pérez Sánchez H, Milagro FI, Riezu-Boj JI, Ramos Molina B, Gómez Gallego M, Zamora S, Cañavate Cutillas R, Hernández Morante JJ. Effect of Silibinin on Human Pancreatic Lipase Inhibition and Gut Microbiota in Healthy Volunteers: A Randomized Controlled Trial. Int J Mol Sci. 2024 Nov 29;25(23):12853. doi: 10.3390/ijms252312853. PMID: 39684564; PMCID: PMC11640983.