Bakterioterapia refluksu

Naukowcy z Uniwersytetu w Nanchang (Chiny) wykorzystali suplementację bifidobakterii w leczeniu choroby refluksowej przełyku (GERD).

W ramach klasycznej terapii refluksu żołądkowo-przełykowego stosuje się m.in. leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (hamują wydzielanie kwasu solnego w żołądku), leki zobojętniające kwas solny, inhibitory receptora histaminowego H2, jak również interwencje dietetyczne – jednak polegające raczej na unikaniu pewnych produktów niż ich uzupełnianiu (do najczęstszych produktów mogących nasilać objawy refluksu należą pokarmy tłuste, ostre, kwaśne, czekolada, kofeina, alkohol, cebula, a nawet pomidory czy mięta). 

Problem z terapiami lekowymi polega na nawracaniu objawów po zaprzestaniu podawania leków, z kolei problem z eliminacją pewnych produktów z diety wiąże się z trudnością odmawiania ich sobie. Autorzy przedstawianej dziś pracy postanowili natomiast sprawdzić, jaką skuteczność w tej chorobie będzie miała dodatkowa suplementacja Bifidobacterium animalis subsp. lactis MH-02. 

Do badania włączono 10 pacjentów z chorobą refluksową i powodowanym nią zapaleniem przełyku. Wszyscy otrzymywali rabeprazol (lek z grupy inhibitorów pompy protonowej); części podawano bifidobakterie, części placebo. Obserwacja trwała 8 tygodni. 

Leczenie skojarzone (rabeprazol plus probiotyk) zaowocowało:

•  szybszym ustępowaniem objawów, 
•  istotną poprawą, jeśli chodzi o nasilenie objawów w skali GSRS (Gastrointestinal symptom rating scale), 
•  wydłużeniem czasu do nawrotu objawów. 

Obserwacje te wiązały się z poprawą różnorodności mikroflory jelitowej, w tym zwiększeniem populacji Bifidobacterium, Clostridium i Blautia oraz redukcją Streptococcus i Rothia.

Refluksowe zapalenie przełyku to częste powikłanie refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli zarzucania kwaśnej treści żołądka do przełyku. Objawy obejmują głównie pieczenie (zgagę) i dyskomfort w nadbrzuszu lub wzdęcia, ale po dłuższym czasie mogą pojawić się powikłania (krwawienia, zwężenia, zmiany przedrakowe). 

Mimo że pierwotna przyczyna choroby nie jest znana, coraz więcej danych wskazuje, że w jej rozwoju może uczestniczyć mikroflora jelit i jamy ustnej (chorzy stosunkowo często wykazują upośledzoną jej różnorodność, czyli dysbiozę). Dla przykładu, nadmiar bakterii wytwarzających gazy może teoretycznie zwiększać ryzyko przedostawania się treści żołądka do przełyku.  Podejrzewa się, że drobnoustroje mogą nawet wpływać na ryzyko powikłań, w tym poważnych (np. na rozwój przełyku Barretta, który zagraża zrakowaceniem). 

Paradoksem jest fakt, że stosowanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego istotnie zaburza skład mikroflory jelit (osłabia bowiem barierę związaną z kwaśnym środowiskiem żołądka) i może prowadzić do niekorzystnego rozrostu populacji bakterii w jelitach. 

Bifidobakterie są szczególnie ważnym graczem w kształtowaniu ludzkiego zdrowia. Są w stanie zmniejszać dolegliwości pokarmowe, łagodzić aktywność układu immunologicznego, tworzą mikrośrodowisko sprzyjające innym dobroczynnym bakteriom. 

Wyniki tego badania wspierają wykorzystanie probiotyków jako terapii uzupełniającej w chorobie refluksowej przełyku. 

Na podstawie

Gan L, Wang Y, Huang S, Zheng L, Feng Q, Liu H, Liu P, Zhang K, Chen T, Fang N. Therapeutic Evaluation of Bifidobacterium animalis subsp. lactis MH-02 as an Adjunctive Treatment in Patients with Reflux Esophagitis: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Nutrients. 2024 Jan 24;16(3):342. doi: 10.3390/nu16030342. PMID: 38337627; PMCID: PMC10856834.