Witamina D i tarczyca

Dwie niedawno opublikowane prace naukowe wskazują na przydatność suplementacji witaminy D w chorobie Hashimoto. 

W pierwszej z nich chińscy naukowcy dokonali przeglądu i metaanalizy danych z 12 badań klinicznych, w których porównywano skuteczność witaminy D w stosunku do placebo. Analiza wskazała, że suplementacja witaminy D wiązała się z istotnym obniżeniem miana przeciwciał skierowanych przeciwko peroksydazie (TPO-Ab) i tyreoglobulinie (TG-Ab), a także z poprawą czynności tarczycy mierzoną wzrostem stężenia jej hormonów (wolnej trijodotyroniny i tyroksyny) oraz redukcją wydzielania TSH (hormonu tyreotropowego). Przy tym najskuteczniejsza była suplementacja aktywnej formy witaminy D3 (kalcytriolu). 

Druga praca to randomizowane badanie kliniczne, w ramach którego oceniano skuteczność suplementacji witaminy D u kobiet z subkliniczną niedoczynnością tarczycy. Uczestniczki zostały przydzielone do jednej z dwóch grup: w jednej prowadzono suplementację witaminy D w dawce 50 000 j. tygodniowo, w drugiej podawano placebo. Interwencja trwała 12 tygodni.

Po tym czasie stwierdzono, że suplementacja witaminy D wiązała się z redukcją stężenia TSH, poprawą profilu lipidowego, zmniejszeniem stosunku tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała. Między grupami nie zaobserwowano natomiast istotnych różnic w zakresie stężeń hormonów tarczycy. 

Choroba Hashimoto to zapalenie tarczycy na tle autoagresji: układ odpornościowy atakuje z nieznanych powodów komórki tarczycy, prowadząc do stopniowego zniszczenia tego narządu. Skutkuje to zmniejszeniem produkcji hormonów tarczycy, co może wywołać objawy niedoczynności tarczycy (np. zmęczenie, tycie, depresję, problemy z pamięcią, zwolnienie rytmu serca, wzrost stężenia cholesterolu). W przebiegu choroby monitoruje się m.in. stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych (im mniej, tym lepiej) oraz poziom TSH, czyli hormonu, za pomocą którego mózg reguluje pracę tarczycy (w odpowiedzi na zbyt małą produkcję hormonów przez tarczycę stężenie TSH wzrasta, zaś jego redukcja często świadczy o poprawie czynności gruczołu – choć może też być skutkiem zaleconej przez lekarza suplementacji hormonów tarczycy). 

Na podstawie

1. Tang J, Shan S, Li F, Yun P. Effects of vitamin D supplementation on autoantibodies and thyroid function in patients with Hashimoto’s thyroiditis: A systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2023 Dec 29;102(52):e36759. doi: 10.1097/MD.0000000000036759. PMID: 38206745; PMCID: PMC10754614.
2. Safari S, Rafraf M, Malekian M, Molani-Gol R, Asghari-Jafarabadi M, Mobasseri M. Effects of vitamin D supplementation on metabolic parameters, serum irisin and obesity values in women with subclinical hypothyroidism: a double-blind randomized controlled trial. Front Endocrinol (Lausanne). 2023 Dec 21;14:1306470. doi: 10.3389/fendo.2023.1306470. PMID: 38179303; PMCID: PMC10764604.