Bakterioterapia w łuszczycy

Rumuńscy lekarze widzą w probiotykach i prebiotykach nadzieję na skuteczniejsze leczenie łuszczycy. 

Do takich wniosków doszli w oparciu o wyniki badania z udziałem 63 chorych. Dwóm trzecim tej grupy podawano złożony preparat probiotyczny, reszta otrzymywała placebo. Wszyscy uczestnicy byli poza tym leczeni z użyciem preparatów miejscowych używanych typowo w terapii łuszczycy. 

Testowany preparat zawierał szczepy Bacillus indicus HU36, Bacillus subtilis HU58, Bacillus coagulans SC208, Bacillus licheniformis SL307, Bacillus clausii SC109 oraz prebiotyki: fruktooligosacharydy, ksylooligosacharydy, galaktooligosacharydy. Badanie trwało 12 tygodni. 

Autorzy zastrzegają, że obie grupy różniły się wyjściowo pod względem wieku, ciężkości łuszczycy (była większa w grupie probiotyków) i obecności powikłań stawowych, i nie jest jasne, czy te różnice mogły wpływać na ostateczne wyniki. 

Analiza wskazała, że pacjenci otrzymujący probiotyki z prebiotykami jako dodatek do terapii miejscowej uzyskali lepsze wyniki pod względem stopnia ciężkości łuszczycy, a także markerów zapalnych oraz grubości skóry. U ok. 1/3 z tych uczestników przeprowadzono analizę mikroflory jelitowej i stwierdzono jej korzystne zmiany (przesunięcie równowagi w stronę drobnoustrojów o aktywności przeciwzapalnej). 

Łuszczyca to przewlekła autoimmunologiczna choroba skóry (i nie tylko, zmiany są, choć mniej wyraźne, także w innych narządach!) o podłożu zapalnym. Przyczyna jest nieznana. 

W łuszczycy obserwuje się aktywację komórek immunologicznych, zwłaszcza komórek dendrytycznych, które odgrywają ważną rolę w wywoływaniu odpowiedzi zapalnej. Te komórki przemieszczają się do skóry i stymulują limfocyty T, co prowadzi do wzmożonej produkcji cytokin prozapalnych. Dochodzi do nadmiernego wydzielania cytokin prozapalnych, takich jak interleukina-17 (IL-17), interleukina-23 (IL-23) oraz czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-alfa). Te cytokiny przyczyniają się do indukowania stanu zapalnego w skórze. To z kolei prowadzi do utrzymującego się stanu zapalnego i wzmożonej proliferacji keratynocytów, a w rezultacie – do tworzenia się zmian podobnych do łusek.

Coraz więcej badań wskazuje, że w łuszczycy, podobnie jak w innych chorobach z autoagresji, ważną rolę mogą pełnić bakterie jelitowe. Systemowym zmianom zapalnym często towarzyszy dysbioza, czyli nieprawidłowy skład mikroflory jelit. 

W wyborze bakterii z rodzaju Bacillus zadecydowała ich trwałość, tj. odporność na warunki przechowywania (wytwarzają przetrwalniki, i nie wymagają niskiej temperatury) oraz odporność na działanie soku żołądkowego, a także korzystny profil wydzielanych substancji (np. krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe). Dodatkowo poszczególne szczepy mają właściwości trawienia białek, produkcji kwasu mlekowego czy wytwarzania witamin (z grupy B i K, w tym K2).

Autorzy wspierają ideę łączenia probiotyków z probiotykami. Ich obserwacje wskazują, że przy takim połączeniu skuteczność suplementacji mierzona ilością wytwarzanych przez bakterie substancji prozdrowotnych jest większa niż przy podawaniu samych probiotyków. 

Jak podają autorzy, jest to pierwsze badanie pokazujące skuteczność probiotykoterapii z użyciem szczepów rodzaju Bacillus u chorych na łuszczycę. Konieczne są dalsze prace badawcze w celu potwierdzenia tych obserwacji. 

Na podstawie

Buhaș MC, Candrea R, Gavrilaș LI, Miere D, Tătaru A, Boca A, Cătinean A. Transforming Psoriasis Care: Probiotics and Prebiotics as Novel Therapeutic Approaches. Int J Mol Sci. 2023 Jul 7;24(13):11225. doi: 10.3390/ijms241311225. PMID: 37446403; PMCID: PMC10342574.