Skojarzenie nutraceutyków dla jajników

Włoscy naukowcy zaproponowali, by jako element strategii leczenia zespołu policystycznych jajników wykorzystywać kwas alfa-liponowy w skojarzeniu z mioinozytolem. 

Choroba ta, mimo że powoduje zmiany strukturalne w obrębie jajników i wiąże się z zaburzeniami regulacji cyklu miesiączkowego, ma również element metaboliczny: insulinooporność. Pokonanie tego zjawiska wydaje się zaś kluczowe dla poprawy gospodarki hormonalnej. Stąd strategia leczenia zespołu policystycznych jajników obejmuje m.in. zmianę diety, zwiększenie aktywności fizycznej, wsparcie w chudnięciu oraz podawanie leków poprawiających wrażliwość tkanek na insulinę, jak metformina. Podobne właściwości mają także jednak pewne naturalne substancje obecne w suplementach diety. Należą do nich mioinozytol oraz kwas alfa-liponowy. 

Mioinozytol zwiększa wychwyt glukozy przez komórki, naśladując działanie insuliny. Z uwagi na to podobieństwo wpływa także na czynność komórek jajnika. U kobiet z zespołem policystycznych jajników prowadził do poprawy regulacji cyklu miesiączkowego i zmniejszał stężenie męskiego hormonu testosteronu. 

Z kolei kwas alfa-liponowy nie tylko nasila wychwytywanie glukozy w komórkach, zmniejszając tym samym insulinooporność, ale także neutralizuje reaktywne formy tlenu, działa przeciwzapalnie i chroni komórki beta trzustki przed „wyczerpaniem” nadmierną produkcją insuliny (tu ważne jest nie tylko zmniejszanie produkcji insuliny przez kwas-alfa liponowy, ale także wszystkie pozostałe wymienione mechanizmy działania!). 

Połączenie obu substancji mogłoby działać synergistycznie, poprawiając insulinowrażliwość, zmniejszając stężenie insuliny i co za tym idzie – wygaszać zaburzenia wywołane nadmiarem tego hormonu. 

Pojawiają się jednak nawet takie opinie, że połączenie mioinozytolu z kwasem liponowym mogłoby działać korzystnie w zespole policystycznych jajników w zupełnie nowym, niewyjaśnionym jeszcze mechanizmie. 

W badaniach klinicznych mioinozytol stosowanym był w dawkach 1-2 g dziennie, natomiast kwas alfa-liponowy w dawkach 400-1000 mg. W badaniach klinicznych połączenie takie przyczyniało się do poprawy profilu hormonalnego, poprawy regularności cyklów miesiączkowych i owocowało lepszym stanem komórek jajowych (co obserwowano u kobiet zakwalifikowanych do procedury zapłodnienia pozaustrojowego). 

Zdaniem autorów kwas alfa-liponowy może mieć ogromne znaczenie w leczeniu tej wyjątkowo złożonej choroby. Oba nutraceutyki mogą cieszyć się zainteresowaniem zwłaszcza wśród tych chorych, które z powodu działań niepożądanych nie mogą przyjmować głównego leku uwrażliwiającego na działanie insuliny, czyli metforminy.  Otwarte pozostaje pytanie, czy skojarzenie mioinozytolu z kwasem alfa-liponowym będzie przydatne u wszystkich kobiet z zespołem policystycznych jajników, czy tylko u tych z insulinoopornością. Część pacjentek nie wykazuje bowiem zaburzeń metabolizmu i nie ma nadwagi. Mimo to, od niedawna postuluje się, by w celu korekty zaburzeń hormonalnych także im podawać leki zmniejszające insulinooporność – wstępne wyniki takiej strategii są zdaniem niektórych lekarzy zachęcające.

Na podstawie

Guarano A, Capozzi A, Cristodoro M, Di Simone N, Lello S. Alpha Lipoic Acid Efficacy in PCOS Treatment: What Is the Truth? Nutrients. 2023 Jul 19;15(14):3209. doi: 10.3390/nu15143209. PMID: 37513627; PMCID: PMC10386153.