Antyoksydant w stwardnieniu rozsianym

U chorych na stwardnienie rozsiane (SM) można rozważyć dodanie N-acetylocysteiny do terapii – w badaniu przeprowadzonym w Iranie taka suplementacja przyniosła korzyści biochemiczne i kliniczne. 

N-acetylocysteina jest wykorzystywana do syntezy glutationu, jednego z najważniejszych elementów obrony przed wolnymi rodnikami. Jest stosowana w medycynie akademickiej w zatruciach paracetamolem (w celu ochrony wątroby), w infekcjach dróg oddechowych (rozrzedza wydzielinę), a od pewnego czasu bada się także wpływ N-acetylocyteiny na choroby układu nerwowego (zarówno psychiatryczne, jak i neurologiczne). 

Autorzy omawianej pracy testowali działanie N-acetylocysteiny u 42 chorych na stwardnienie rozsiane. Połowie podawali ten lek w dawce 600 mg co 12 godz.  przez 8 tygodni, połowa otrzymywała placebo. 

Analiza wskazała, że w grupie otrzymującej N-acetylocysteinę odnotowano mniejsze stężenia malonylodialdehydu, co świadczy o skutecznej antyoksydacji (ten szkodliwy związek powstaje w wyniku utlenienia lipidów błon komórkowych). Na poziomie klinicznym suplementacja wiązała się z lepszymi wynikami w skali oceniającej poziom lęku (a konkretnie: podskali lękowej HADS, skali oceny depresji wg Hamiltona). 

Istnieje kilka  możliwych wytłumaczeń działania N-acetylocysteiny w SM:

• ochrona przed stresem oksydacyjnym: SM wiąże się z nadmierną produkcją reaktywnych form tlenu w ośrodkowym układzie nerwowym. N-acetylocysteina pomaga zredukować skutki stresu oksydacyjnego;
• mechanizm przeciwzapalny: zmniejszenie obciążenia reaktywnymi formami tlenu może pomagać w stłumieniu aktywacji czynnika jądrowego NF-κB, który odgrywa ważną rolę w procesach zapalnych.

Stwardnienie rozsiane jest chorobą autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje osłonkę mielinową w mózgu i rdzeniu kręgowym. Modulacja odpowiedzi immunologicznej jest istotą współczesnych terapii SM. Ta prowadzona za pomocą nutraceutyków również może mieć znaczenie dla przebiegu choroby, choć nie działa równie silnie jak np. leki biologiczne. 

Z uwagi na niewielką grupę uczestników wyniki uzyskane przez autorów omawianej pracy wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach. 

Na podstawie

Khalatbari Mohseni G, Hosseini SA, Majdinasab N, Cheraghian B. Effects of N-acetylcysteine on oxidative stress biomarkers, depression, and anxiety symptoms in patients with multiple sclerosis. Neuropsychopharmacol Rep. 2023 Jun 30. doi: 10.1002/npr2.12360. Epub ahead of print. PMID: 37386885.