Grzyby medyczne: energia dla mikrobiomu

Brytyjscy mikrobiolodzy opisali, jak beta-glukany mogą wpływać na interakcje między bakteriami jelitowymi.

Beta-glukany to polimery wielocukrowe. Są zbudowane z połączonych ze sobą cząsteczek glukozy. Charakteryzują się specyficzną strukturą cząsteczkową, w której cząsteczki cukrów są połączone wiązaniami beta-glikozydowymi.

Istnieje wiele różnych rodzajów beta-glukanów, ale najczęściej spotykane są te pochodzące z grzybów (drożdży lub tzw. grzybów medycznych) oraz z owsa (Avena sativa). Beta-glukany posiadają wiele interesujących właściwości biologicznych. Wykazują działanie immunomodulujące, co oznacza, że wpływają na układ odpornościowy organizmu. Mogą wzmacniać i regulować reakcje immunologiczne. Sugeruje się, że beta-glukany mogą poprawiać odpowiedź immunologiczną organizmu na infekcje, wspomagać gojenie się ran i wygaszać stan zapalny. Ponadto, beta-glukany mogą mieć korzystny wpływ na regulację poziomu cukru we krwi, poprawiając wrażliwość na insulinę.

Omawiana praca ilustruje natomiast kolejne, probiotyczne działanie beta-glukanów. Autorzy wykazali, że beta-glukany z grzybów mogą być rozkładane przez pewne bakterie jelitowe z rodzaju Bacteroides, np. Bacteroides cellulosilyticus WH2. Bakteria ta wydziela enzymy rozkładające beta-glukany w wyniku hydrolizy wiązania beta-glikozydowego. W ten sposób powstają oligocukry, które z kolei wykorzystywane są przez bifidobakterie i bakterie z rodzaju Lactiplantibacillus jako źródło energii. Te zaś są dobroczynnymi mikroorganizmami o korzystnych właściwościach prozdrowotnych.

W uproszczeniu można powiedzieć, że dzięki beta-glukanom „jedne bakterie karmią drugie”. Zjawisko to opisano zresztą także dla innych wielocukrów, np. arabinogalaktanu i inuliny. Takie badania są krokiem na drodze do lepszego rozumienia działania mikrobiomu jelitowego i tworzenia celowanych nutraceutyków mających wykazywać specyficzne działania (np. poprzez wspieranie populacji konkretnych rodzajów bakterii jelitowych).

Na podstawie
Fernandez-Julia P, Black GW, Cheung W, Van Sinderen D, Munoz-Munoz J. Fungal β-glucan-facilitated cross-feeding activities between Bacteroides and Bifidobacterium species. Commun Biol. 2023 May 30;6(1):576. doi: 10.1038/s42003-023-04970-4. PMID: 37253778; PMCID: PMC10229575.