Polikozanol, wątroba, metabolizm

Polikozanol jest dość tajemniczym nutraceutykiem. Wywodzi się z Kuby, gdzie miał status bliski panaceum na wszelkie dolegliwości. Kubańskie badania wskazywały na jego działanie kardioprotekcyjne, badania amerykańskie temu przeczyły. Tymczasem późniejsze badania kliniczne z Dalekiego Wschodu wspierały wyniki uzyskiwane na Kubie. Niedawno opublikowano kolejne, przeprowadzone w Japonii. 

W tym badaniu uczestniczyło 65 ogólnie zdrowych osób, z prawidłowym ciśnieniem tętniczym i bez zaburzeń metabolizmu. Celem była ocena wpływu polikozanolu na parametry lipidowe osocza oraz parametry oceniające stan układu naczyniowego, wątroby, nerek (i ew. działania niepożądane). Część osób otrzymywała przez 12 tygodni polikozanol w dawce 20 mg dziennie, część placebo. Po zakończeniu obserwacji w grupie polikozanolu stwierdzono:

•  istotnie niższe ciśnienie tętnicze;
•  istotnie mniejsze poziomy hemoglobiny glikowanej HBA1c;
•  mniejszą ilość azotu mocznikowego we krwi;
•  zmniejszenie aktywności enzymów wątrobowych (AST, ALT, GGTP);
•  redukcję oksydacji i glikacji lipoprotein VLDL i LDL oraz poprawę morfologii tych cząsteczek;
•  zwiększenie potencjału antyoksydacyjnego i przeciwzapalnego cząsteczek HDL (lipoproteiny zawierające tzw. dawniej „dobry cholesterol”). 

Polikozanol wpływał zatem w tej populacji korzystnie na parametry lipidowe i ciśnienie krwi (co może świadczyć o właściwościach kardioprotekcyjnych), czynność wątroby i metabolizm. Interesujące są zwłaszcza obserwowane zmiany budowy cząsteczek HDL i innych lipoprotein. Japończycy mają generalnie większe stężenia HDL niż Amerykanie czy Koreańczycy, możliwe, że to różnice genetyczne w budowie lipoprotein odpowiadają za odmienne wyniki badań klinicznych w różnych populacjach. 

Zasadnicze pytanie brzmi, czy podobne efekty możliwe są do uzyskania w populacji osób chorych (np. z cukrzycą, miażdżycą, nadciśnieniem) i czy przełożą się na istotne efekty kliniczne, np. pod postacią mniejszej liczby powikłań. Odpowiedź na nie wymaga przeprowadzenia kolejnych badań klinicznych. 

Polikozanol to mieszanina związków z grupy alkoholi alifatycznych, uzyskiwana w procesie przetwarzania trzciny cukrowej (choć możliwe są też inne surowce, również pochodzenia zwierzęcego, np. wosk pszczeli). 

Na podstawie

Cho KH, Nam HS, Baek SH, Kang DJ, Na H, Komatsu T, Uehara Y. Beneficial Effect of Cuban Policosanol on Blood Pressure and Serum Lipoproteins Accompanied with Lowered Glycated Hemoglobin and Enhanced High-Density Lipoprotein Functionalities in a Randomized, Placebo-Controlled, and Double-Blinded Trial with Healthy Japanese. Int J Mol Sci. 2023 Mar 8;24(6):5185. doi: 10.3390/ijms24065185. PMID: 36982259; PMCID: PMC10048825.