Omega-3 a migotanie przedsionków

Amerykańscy kardiolodzy, badacze prowadzący duże badanie kliniczne REDUCE-IT opublikowali niedawno nową analizę oceniającą bilans ryzyka i korzyści z przyjmowania estru etylowego kwasu eikozapentaenowego (EPA, kwas z rodziny omega-3) w związku z występowaniem migotania przedsionków. 

W badaniu REDUCE-IT wykazano, że podawanie pochodnej etylowej EPA spektakularnie zmniejszyło ryzyko zgonu z przyczyn krążeniowych, zawału serca, udaru i częstości hospitalizacji w przebiegu niestabilnej dławicy piersiowej. Mimo to, zauważono także, że leczenie takie wiązało się z nieco większą częstością przedsionkowych zaburzeń rytmu (trzepotania bądź migotania). Najnowsza analiza miała ocenić korzyści i ryzyko związane z migotaniem przedsionków. Porównano osobno dwie grupy chorych: tych z rozpoznanym migotaniem przedsionków przed włączeniem do badania oraz bez takiego rozpoznania, oraz tych, u których migotanie przedsionków pojawiło się w trakcie obserwacji i tych, u których nie stwierdzono tego zaburzenia rytmu. 

Główne wnioski z analizy brzmią następująco:

• chorych z wcześniejszym rozpoznaniem migotania przedsionków charakteryzowało ogólnie większe (dwukrotnie w porównaniu z placebo) ryzyko powikłań migotania przedsionków, jeśli przyjmowali kwas omega-3;
• analogiczne ryzyko było zwiększone (o ok. 40 proc.) także w grupie bez wywiadu w kierunku migotania przedsionków przed włączeniem do badania;
• ryzyko poważnych krwawień u osób otrzymujących kwas omega-3 kształtowało się na poziomie placebo w grupie z wcześniejszym migotaniem przedsionków, natomiast było zwiększone o ok. 35 proc. w grupie bez migotania przedsionków w wywiadzie;
• mimo to, pacjenci z wcześniejszym migotaniem przedsionków nadal uzyskiwali z kwasu omega-3 korzyści pod względem zmniejszenia ryzyka zgonu, zawału serca, udaru itd.  

W grupie bez wcześniejszego migotania przedsionków ryzyko wydaje się wielokrotnie mniejsze niż korzyści związane z podawaniem testowanego kwasu omega-3. Mniej oczywiste jest to w przypadku osób z rozpoznanym już migotaniem przedsionków: tu sytuacja była odwrotna i decyzja o podawaniu kwasu omega-3 wymagałaby rozważenia pełnej sytuacji klinicznej. Z jednej strony mamy bowiem zwiększoną o 6 pkt. proc. częstość hospitalizacji w związku z zaburzeniami rytmu przedsionków, z drugiej zmniejszone o 2 pkt. proc. ryzyko bardzo poważnych incydentów sercowo-naczyniowych ze zgonem włącznie. 

To pokazuje, jak trudne mogą być decyzje terapeutyczne w sytuacji skomplikowanej historii choroby, obecności powikłań i zwiększonego ryzyka krążeniowego. Warto je dokładnie omawiać wspólnie z lekarzem prowadzącym / kardiologiem.

Na podstawie

Olshansky B, Bhatt DL, Miller M, Steg PG, Brinton EA, Jacobson TA, Ketchum SB, Doyle RT Jr, Juliano RA, Jiao L, Kowey PR, Reiffel JA, Tardif JC, Ballantyne CM, Chung MK; REDUCE‐IT Investigators. Cardiovascular Benefits of Icosapent Ethyl in Patients With and Without Atrial Fibrillation in REDUCE-IT. J Am Heart Assoc. 2023 Mar 7;12(5):e026756. doi: 10.1161/JAHA.121.026756. Epub 2023 Feb 21. PMID: 36802845; PMCID: PMC10111466.