Lek antytoczniowy?

Zdaniem uczonych z Iranu suplementacja N-acetylocysteiny może pomóc łagodzić przebieg tocznia rumieniowatego układowego. 

Do takich wniosków doszli, analizując rezultaty badania klinicznego, do którego zaproszono 80 chorych. Podzielono ich następnie na dwie grupy: w jednej stosowano N-acetylocysteinę w dawce 1,8 g dziennie (w trzech dawkach podzielonych) jako dodatek do standardowej terapii, w drugiej grupie poprzestano na podstawowym leczeniu (ci pacjenci stanowili grupę kontrolną). 

Po 3 miesiącach wśród osób otrzymujących N-acetylocysteinę stwierdzono:

• istotnie lepsze wyniki w skalach BILAG i SLEDAI (dwa systemy oceniające nasilenie tocznia);
• w tym poprawę w zakresie: układu nerwowego, skóry i błon śluzowych, mięśni i układu ruchu, układu krążenia i oddechowego, jak również stanu nerek;
• stwierdzono również poprawę całkowitej aktywności hemolitycznej układu dopełniacza (CH50, wskaźnik pozwalający oszacować ilość surowicy wywołującą hemolizę połowy krwinek czerwonych opłaszczonych przeciwciałami – zmniejszenie tego wskaźnika obserwuje się m.in. w chorobach przebiegających z nadmierną aktywacją układu dopełniacza i zużyciem jego składników, np. pod wpływem kompleksów immunologicznych; spadek CH50 wykorzystuje się w toczniu do przewidywania zaostrzenia choroby nerek).

Toczeń rumieniowaty układowy jest chorobą z autagresji dotykającą licznych narządów i tkanek. Za część uszkodzeń narządowych odpowiadają krążące kompleksy immunologiczne. W ostatnich latach donosi się także o poważnej dysfunkcji mitochondriów i nasileniu stresu oksydacyjnego, które mają prowadzić do uszkodzeń, stąd pomysły wykorzystywania antyoksydantów (do których zalicza się N-acetylocysteina). Idea takiego leczenia jest kontrowersyjna, dlatego prowadzi się badania mające ocenić, czy faktycznie wykorzystanie N-acetylocysteiny może wpłynąć na przebieg choroby i łagodzić objawy. 

W tej pracy N-acetylocysteina wpłynęła na nasilenie objawów klinicznych i jednego parametru laboratoryjnego (nie odnotowano istotnych zmian w zakresie przeciwciał antyneutrofilowych, przeciwciał przeciw dwuniciowemu DNA i komponentów C3 i C4 dopełniacza). Kolejne badania powinny próbować powtórzyć te wyniki, ustalić optymalną dawkę, czas trwania leczenia i ewentualnie zasady łączenia N-acetylocysteiny z lekami immunosupresyjnymi. 

Na podstawie

Abbasifard M, Khorramdelazad H, Rostamian A, Rezaian M, Askari PS, Sharifi GTK, Parizi MK, Sharifi MTK, Najafizadeh SR. Effects of N-acetylcysteine on systemic lupus erythematosus disease activity and its associated complications: a randomized double-blind clinical trial study. Trials. 2023 Feb 21;24(1):129. doi: 10.1186/s13063-023-07083-9. PMID: 36810107; PMCID: PMC9945717.