Historia wykorzystywania głogu do leczenia chorób układu krążenia sięga w Chinach kilkuset lat przed Chrystusem (tradycyjna medycyna chińska wykorzystywała głóg do poprawy trawienia oraz przepływu krwi). Także w Europie głóg był elementem medycyny ludowej, różnych regionów – wykorzystywano go m.in. do leczenia osłabienia, które jak dziś wiemy, może towarzyszyć niewydolności serca. Dzięki pracy chińskich naukowców mamy możliwość zapoznać się z udowodnionym naukowo działaniem głogu na naczynia krwionośne [1]. 

W głogu zidentyfikowano przeszło setkę substancji czynnych (polifenole, pektyny, wielocukry, kwasy organiczne), które odpowiadają za działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcholesterolowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwcukrzycowe. Wykazano w badaniach klinicznych, że dodanie głogu do standardowej baterii leków zmniejsza takie objawy niewydolności serca jak duszność czy osłabienie [2]. 

Jeśli chodzi o wpływ głogu na ścianę tętnic, to wykazano, że:

  • dzięki działaniu na metabolizm tłuszczów ekstrakt z głogu stabilizuje blaszkę miażdżycową (czyli wygasza procesy odpowiadające za jej niebezpieczne przemiany mogące skutkować np. zawałem serca),
  • wygasza stan zapalny w ścianie naczyń, np. zmniejszając skłonność makrofagów do przemian w komórki piankowate (a te są kluczowe w rozwoju miażdżycy),
  • zwiększa syntezę tlenku azotu,
  • hamuje oksydację LDL, czyli przeciwdziała bardzo wczesnym etapom rozwoju miażdżycy (zapoczątkowywana jest przez uszkodzenie frakcji LDL cholesterolu przez wolne rodniki),
  • chroni śródbłonek przed uszkodzeniem, zwłaszcza w chorobach  promujących miażdżycę (np. w cukrzycy, nadciśnieniu) oraz zwalnia starzenie się naczyń,
  • przeciwdziała agregacji płytek krwi, co ma niebagatalne znaczenie dla utrzymywania niezakłóconego przepływu krwi i prawidłowego zaopatrywania serca w tlen,
  • chroni komórki serca przed śmiercią, co wskazuje na potencjał głogu w rehabilitacji pozawałowej.

Jak widać, działanie głogu na ścianę tętnic jest wielopoziomowe i zachodzi na różnych etapach miażdżycy. W Chinach preparaty głogu są dopuszczone do leczenia choroby wieńcowej. Wspomniana już metaanaliza wskazuje na skuteczność dołączenia ekstraktu z głogu do leczenia niewydolności serca. Głóg jest tym elementem medycyny ludowej, który nieodłącznie kojarzy się z krążeniem – a jego potencjał wzmaga jeszcze brak poważnych działań ubocznych. 

Na podstawie

  1. Front Pharmacol. 2020 Feb 21;11:118. Roles and Mechanisms of Hawthorn and Its Extracts on Atherosclerosis: A Review. Wu M, Liu L, Xing Y, Yang S, Li H, Cao Y.
  2. Am J Med. 2003 Jun 1;114(8):665-74. Hawthorn extract for treating chronic heart failure: meta-analysis of randomized trials. Pittler MH, Schmidt K, Ernst E.