Na warsztat probiotyki wziął tym razem zespół neurologów z Harvard Medical School (USA). Naukowcy postanowili sprawdzić, jak podawanie probiotyków zmieni florę bakteryjną i działanie układu immunologicznego u chorych z postępująco-nawracającą postacią stwardnienia rozsianego. 

Stwardnienie rozsiane to przykład choroby z autoagresji, w której układ immunologiczny atakuje osłonkę mielinową neuronów, czyli rodzaj rękawa, którym otulone są wypustki komórek nerwowych przewodzące impulsy elektryczne. Prowadzi to do licznych zaburzeń, np. zaburzeń czucia, zaniewidzenia, problemów z utrzymywaniem równowagi czy chodem. Przyczyna, dla której układ odpornościowy atakuje neurony, pozostaje nieznana, nie ma więc leczenia przyczynowego.

Wiele prac naukowych potwierdza, że suplementacja probiotyków, czyli dobroczynnych bakterii jelitowych, wpływa korzystnie na działanie układu immunologicznego, nierzadko przywracając równowagę między komórkami wywołującymi reakcję zapalną i tymi, które ją wygaszają. Obserwacje chorych na stwardnienie rozsiane wskazują z kolei na stosunkowo częste występowanie u nich nieprawidłowego składu flory jelitowej, czyli dysbiozy.

W badaniu uczestniczyło 9 pacjentów ze stwardnieniem rozsianym i 13 osób z grupy kontrolnej. Wszyscy otrzymywali doustnie przez dwa miesiące szczepy Lactobacillus, Bifidobacterium oraz Streptococcus – dwa razy dziennie. Naukowcy oceniali zmiany składu flory jelitowej bezpośrednio po zakończeniu leczenia probiotykami oraz 3 miesiące później, przeprowadzili także ocenę aktywności komórek układu immunologicznego izolowanych z krwi uczestników badania.

Podawanie probiotyków przywróciło obecność tych bakterii jelitowych, które w stwardnieniu rozsianym „zanikają”. Do takich należy m.in. Lactobacillus. Temu z kolei towarzyszyło zmniejszenie ilości bakterii niepożądanych, takich jak Akkermansia czy Blautia. Te zaś zmiany wystarczyły, by istotnie wpłynąć na procesy metaboliczne zachodzące w świetle jelita i zmienić profil wytwarzanych przez bakterie związków. Wpływ probiotyków uwidocznił się także na poziomie układu immunologicznego – naukowcy zaobserwowali szereg zjawisk świadczących o wygaszaniu odpowiedzi immunologicznej, w tym – co najciekawsze – zmniejszenie ekspresji genów, które wiążą się z ryzykiem stwardnienia rozsianego, takich jak HLA-DR MFI, HLA-DQA1, HLA.DPB1. Mimo że znaczenie kodowanych przez nich białek dla rozwoju choroby nie zostało dokładnie poznane, sam fakt ich „zanikania” świadczy o istotnym potencjale probiotyków we wpływaniu na procesy chorobowe zachodzące w stwardnieniu rozsianym.

Naukowcy w podsumowaniu stwierdzają, że probiotyki mogą mieć efekt synergistyczny w połączeniu z innymi metodami terapii stwardnienia rozsianego. Oznacza to, że mogą wzmacniać działanie leków stosowanych w tej chorobie.

Źródło

Ann Neurol. 2018 Apr 20. A probiotic modulates the microbiome and immunity in multiple sclerosis. Tankou SK, Regev K, Healy BC, Tjon E, Laghi L, Cox LM, Kivisäkk P, Pierre IV, Lokhande H, Gandhi R, Cook S, Glanz B, Stankiewicz J, Weiner HL.