Pieprz cayenne, chili – ostry zawodnik w ochronie zdrowia

Cayenne, habanero, jalapeno to różne odmiany owoców papryki (Capsicum annuum), różniące się zawartością najlepiej przebadanego związku papryki – kapsaicyny. Dla ostrej papryki na świecie przyjęto nazwę „chili”. W tym artykule nazwy te będą stosowane w związku z tym wymiennie. Tekst koncentruje się na najlepiej zbadanych korzystnych działaniach zdrowotnych ostrej papryki.

Dlaczego ostra papryczka pali?

Odpowiedź jest dość prozaiczna. Kapsaicyna zawarta w papryce wiąże się z receptorem TRPV1, który aktywuje nerwy wywołujące w mózgu wrażenie pieczenia (co ciekawe, ten sam receptor odpowiada za odczucie smaku czosnku i – co jeszcze ciekawsze, rodzina tych receptorów nie jest ograniczona do ludzi, odkryto je bowiem po raz pierwszy u muszek owocówek). Receptory dla kapsaicyny nie występują tylko na języku; są obecne na wielu innych komórkach, co przekłada się na potencjał działania kapsaicyny w całym organizmie).

Działanie 1. Czy da się schudnąć za pomocą ostrej papryki?

Garść praktycznych porad

• chili w celu odchudzania trzeba przyjmować codziennie, przy każdym posiłku i długo, ale też robić przerwy (i szczególnie się pilnować w tym czasie!), żeby organizm nie przyzwyczaił się do jego działania [13];
• małe ilości chili i na dodatek od święta niekoniecznie są dobrym rozwiązaniem, bo jak wskazują metaanalizy, efekt nasilenia spalania tłuszczów przez kapsaicynę staje się wyraźnie widoczny przy dużych dawkach kapsaicyny [12]. To powoduje, że dla osób z naszego kręgu kulinarnego z oczywistych względów uzyskanie odpowiednich ilości cayenne możliwe jest raczej z suplementów niż ze świeżych papryk;
• nie ma co stosować chili jako jedynego środka na odchudzanie [6], tylko traktować ostrą paprykę jako jedno z wielu działań, które nawzajem potęgują swój efekt (ważne jest m.in. ograniczenie kalorii w diecie i regularna aktywność fizyczna, a także inne środki dietetyczne, w tym suplementy i nutraceutyki, jak chociażby błonnik!);
• warto popijać chili zieloną herbatą lub kawą (wzmacniają korzystne działanie metaboliczne ostrej papryki) [7].

Chili „rozkręca”, czy też rozregulowuje metabolizm komórek. Dzieje się to w kilku, omówionych poniżej mechanizmach.

Chili nasila utratę energii

Ostra papryka powoduje, że zmienia się bilans energetyczny: większa niż zwykle część energii jest tracona, zamiast być magazynowana (zjawisko to nazywa się „termogenezą indukowaną dietą” i wygląda mniej więcej tak, jakby nasza komórkowa lokomotywa nie przetrzymywała węgla, tylko spalała go na bieżąco, a parę wysyłała w przysłowiowy gwizdek). Energia zamieniana jest na ciepło, co uwidacznia się w niektórych precyzyjnych badaniach, już 10-60 min po posiłku [13].

Za zwiększoną zamianę energii na ciepło odpowiadają [7]:

• aktywacja brązowej tkanki tłuszczowej (tu efekt po 6 tygodniach codziennej suplementacji ostrej papryki jest podobny jak regularnego przebywania w zimnie [15] – czyli zaczynamy przyjmować metabolizm słynnych „morsów”);
• zaburzenia pracy mitochondriów w komórkach (podobnie działają niektóre leki, np. metformina);
• spalanie kwasów tłuszczowych;
• stymulacja współczulnego układu nerwowego i wydzielania noradrenaliny z nadnerczy.

Chili powoduje preferencyjne spalanie tłuszczu

Na poziomie procesów metabolicznych dodatek ostrej papryki (zwłaszcza do posiłku bogatotłuszczowego) nasila spalanie tłuszczu i zmniejsza spalanie węglowodanów [1]. Dla osób odchudzających się jest to o tyle ważna informacja, że różnica między otyłością a prawidłowym metabolizmem polega m.in. na zaburzonym współgraniu obu tych procesów.
Mięśnie preferują do spalania glukozę, a spalanie kwasów tłuszczowych uruchamia się dopiero po ok. 20 min wysiłku. Można obrazowo powiedzieć, że papryka przyspiesza osiągnięcie punktu, w którym zaczną być spalane tłuszcze, co przyspiesza redukcję tkanki tłuszczowej. Także w spoczynku mięśnie preferują zużywanie węglowodanów, więc można użyć kolejnego obrazowego porównania, że chili, preferując spalanie tłuszczów i hamując wykorzystanie cukrów, „oszukuje” organizm, symulując wysiłek fizyczny (niewielkiego stopnia, ale jednak). Do tego celu słabo nadaje się ostry posiłek raz w tygodniu i raczej trzeba zadbać o regularne spożywanie ostrej papryki, najlepiej co kilka godzin. W naszej kulturze o takie potrawy raczej trudno, więc w grę wchodzą przede wszystkim suplementy (i oczywiście preferowanie potraw kuchni węgierskiej, meksykańskiej i dalekowschodniej!).
Dodatkowo wykazano, że ostra papryka zmniejsza magazynowanie energii w postaci triglicerydów (dzięki którym rozrasta się tkanka tłuszczowa), a dodatkowo „poprawia komunikację” między komórkami tłuszczowymi w trakcie spalania tłuszczu, dzięki czemu szybciej zachodzi rozkład tkanki tłuszczowej [8].
Ciekawe jest też badanie [10], w którym wykazano, że ostra czerwona papryka przeciwdziała zjawisku wyciszenia metabolizmu, co typowo następuje w czasie odchudzania i co znacznie je utrudnia (osoby, które próbowały się odchudzać nawet raz w życiu, na pewno pamiętają, że początkowo waga spada w tempie rewelacyjnym, a potem coraz wolniej i w końcu dochodzimy do sytuacji, kiedy naprawdę trudno ją zmniejszyć). Chili obecna w każdym posiłku powodowała istone osłabienie tego efektu.
Co więcej, ostra papryka przyjmowana przez osoby, którym udało się schudnąć, pozwala utrzymać spalanie tłuszczów na wyższym poziomie, choć trzeba też zauważyć, że działanie to nie pozwala zrezygnować z diety i nie chroni przed efektem jojo [6] (potwierdza to tylko, że cayenne nie jest bynajmniej cudownym środkiem odchudzającym i że do skutecznej utraty wagi potrzeba działania na więcej niż jednym polu, tak aby zsumowały się efekty różnych metod; ostra papryka jest po prostu jedną z nich).
Ciekawostką jest, że na sportowców (biegaczy długodystansowych) czerwona papryka działa najwyraźniej odwrotnie [11]. Znaczenie tej obserwacji dla ich metabolizmu i osiągów nie zostało ostatecznie wyjaśnione.

Chili zmniejsza uczucie głodu

Ostra papryka hamuje apetyt w kilku mechanizmach:

• jej dodatek w daniu powoduje wrażenie wysokiej zawartości tłuszczu, co z kolei na drodze odruchowej zmniejsza potrzebę zjedzenia większej porcji;
• zadziałanie na kubki smakowe (czyli porządne „wypalenie” jamy ustnej) również niezauważalnie zmniejsza chęć na kolejne kęsy, i to także kolejnych posiłków [7];
• ostra papryka w przewodzie pokarmowym zmniejsza stężenie greliny, hormonu odpowiadającego za zakomunikowanie do mózgu odczucia głodu lub sytości, i to jest kolejny mechanizm hamowania apetytu [14];
• w niektórych badaniach ostra papryka wyraźniej hamowała apetyt podczas posiłku wysokobiałkowego niż wysokowęglowodanowego [14].

Działanie 2. Korzystny wpływ chili na rozwój miażdżycy i ochronę serca

Cayenne hamuje oksydację LDL. LDL to krążąca we krwi cząstka nazywana „złym cholesterolem” (bo przekazuje cholesterol do naczyń i przyspiesza rozwój miażdżycy). Najnowsze badania wskazują, że nie wszystkie cząsteczki LDL działają niekorzystnie i że szkodzą głównie te utlenione (ang. „oxidated”), nazywane też ox-LDL lub oxyLDL. Karotenoidy i kaspaicyna zawarte w papryce utrudniają ich tworzenie [1, 2] oraz chronią naczynia przed wnikaniem oxLDL [4], a przez to mogą przeciwdziałać rozwojowi miażdżycy.
W innym badaniu, w którym naukowcom nie udało się potwierdzić obserwowanego wcześniej wpływu cayenne na cholesterol, stwierdzono inną ciekawą rzecz – że ostra papryka zmniejszała u mężczyzn spoczynkową czynność serca oraz poprawiała przepływ kwi w mięśniu sercowym [5]. Oba te zjawiska ułatwiają zaopatrywanie serca w tlen i są korzystne z fizjologicznego punktu widzenia.

Działanie 3. Kapsaicyna działa przeciwbólowo

Jak wspomniano na początku kapsaicyna, czyli składnik cayenne odpowiadający za jego palącą moc, przyłącza się do receptora TRPV1, który znajduje się w licznych komórkach i narządach. Tak się składa, że receptor ten występuje m.in. w końcówkach nerwach przewodzących ból i uczucie gorąca. I ma to znaczenie niebagatelne.
Każdy, kto lubi ostre potrawy, zauważył kiedyś, że z czasem zaczyna tolerować coraz większe ilości chili. To, co kiedyś było bardzo ostre, zaczyna być zaledwie umiarkowanie palące, a w końcu nawet dziwimy się osobom „nieprzyzwyczajonym” do ostrego. To zjawisko nazywa się ablacją nocyceptorów i polega na tym, że kapsaicyna zmniejsza ilość włókien nerwowych, które kończą się receptorem bólowym. Po jakimś czasie włókna te odrastają i czucie bólu powraca [16]. Przeciwbólowe właściwości ostrej papryki nie są bynajmniej żadną fantastyką – maści z kapsaicyną wykorzystuje się jako leki do leczenia bólu u osób z cukrzycą lub neuralgią popółpaściową, a także – z dobrymy rezultatami – w chorobach stawów [17, 31]. Co więcej, efekt po jednorazowej aplikacji kapsaicyny na skórę w bólu neuropatycznym potrafi utrzymywać się nawet kilka miesięcy!
Ciekawostką jest, że do zmniejszenia bólu wykorzystuje się duże stężenia kapsaicyny podawane miejscowo, małe stężenia zaś, jak się wydaje, są skuteczne w zwalczaniu świądu [38].
Lekarze uzyskali też zmniejszenie bólu, wstrzykując kapsaicynę do bolącego stawu lub bezpośrednio w okolice nerwów, a nawet bezpośrednio do rany operacyjnej [19].
Świat naukowy czeka na badania, w których ustalono by dokładnie, jak silnie przeciwbólowo działa ekstrakt z ostrej papryki (lub kapsaicyna) po podanu doustnym. Póki co takie działanie przeciwbólowe związków aktywujących receptor dla kapsaicyny potwierdzono w 2017 r. w badaniu przeprowadzonym w Japonii [20].

Działanie 4. Chili w chorobach przewodu pokarmowego

Chili może zmniejszać nudności, uczucie przepełnienia, zgagę, ból i inne rodzaje dyskomfortu w nadbrzuszu u osób z chorobą czynnościową przewodu pokarmowego – prawdopodobnie także za pośrednictwem wpływu na receptor TRPV1 w nerwach oplatających przewód pokarmowy [21, 23, 24]. Ważne, że działanie takie staje się wyraźne po kilku (5-6) tygodniach regularnej suplementacji. Także u osób z zepołem jelita nadwrażliwego 6-tygodniowy kurs suplementacji ostrej papryki istotnie zmniejszył uczucie pieczenia w żołądku; dodatkowo cayenne osłabia mechanizmy odpowiadające za uczucie parcia w odbytnicy, co może przekładać się na istotną ulgę u osób z biegunkową postacią tej choroby [22, 28].
Kapsaicyna zmniejsza wrażliwość przełyku na działanie kwasu, ale u niektórych osób (np. z przełykiem Barretta) może nasilać ból – może to świadczyć o poważniejszym uszkodzeniu błony śluzowej lub o zupełnie innej chorobie i sugeruje rozważyć wizytę u lekarza [24].
Bardzo ciekawa jest obserwacja, że ostra papryka chroni błonę śluzową żołądka przed jej uszkodzeniem przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) [25]. Powinna ona zaciekawić zwłaszcza osoby przyjmujące często leki przeciwbólowe, np. z powodu bólu stawów; a jak wiemy, leki z grupy NLPZ mają istotne działanie uboczne w postaci wywoływania wrzodów. Można się też spotkać z krążącą dawniej opinią, że ostra papryka przyczynia się do powstawania wrzodów – jednak zarówno zacytowane, jak i inne niedawne badania pokazują, że jest dokładnie odwrotnie. Kapsaicyna zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego, poprawia przepływ krwi w błonie śluzowej żołądka i zwiększa wydzielanie śluzu, co przyspiesza gojenie wrzodów [27].

Działanie 5. Kapsaicyna w nowotworach

Kapsaicyna działa antynowotworowo, bo sporo komórek nowotworowych posiada na powierzchni receptor TRPV1, do którego, jak już wiemy, przyłącza się kapsaicyna, wywołując swoje działanie biologiczne. Aktywacja tego receptora jest w stanie doprowadzić do śmierci komórek rakowych w mechanizmie apoptozy [30]. Nie jest to jedyny mechanizm działania kapsaicyny, niezależnie bowiem indukuje ona powstawanie wolnych rodników tlenowych we wnętrzu komórek nowotworowych, aktywację kaspazy-3, uwolnienie cytochromu c do cytoplazmy i wiele innych zmian na drodze szlaków molekularnych. Wszystkie te zjawiska przyczyniają się do niszczenia nowotworu lub hamowania jego rozwoju [30].

Biorąc pod uwagę tak wielowymiarowe antynowotworowe działanie kapsaicyny, od dawna dziwi wiązanie dużego spożycia chili z ryzykiem raka żołądka czy przełyku w krajach o największym „nasyceniu” tradycyjnej kuchni ostrymi potrawami (Meksyk, Chile, Daleki Wschód). Mechanizm stojący za tą sprzecznością nie jest znany. Sprzeczność ta może być pozorna, możliwe bowiem, że za wzmiankowany efekt odpowiada nie sama czerwona papryka, tylko jej zanieczyszczenie pleśnią wytwarzającą rakotwórcze mykotoksyny, np. aflatoksyny lub ochratoksyny [34-36] (osoby stosujące suplementy z papryką powinny się w tym momencie zastanowić, czy producent na pewno trzyma standardy jakości). Są też ponadto badania z udziałem ludzi, w których obserwowano, że wysokie spożycie chili wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka białaczki [32], a nawet opis pacjenta z Kanady, u którego ostre chili w dużej dawce wiązało się z zahamowaniem rozwoju raka prostaty opornego na leczenie onkologiczne [37].
W badaniach laboratoryjnych obserwowano, że kapsaicyna działa wobec takich komórek ludzkich nowotworów, jak [30]:

• raka jelita grubego;
• raka trzustki;
• raka prostaty;
• raka pęcherza moczowego;
• raka żołądka;
• raka piersi;
• białaczki szpikowej;
• ostrej białaczki limfoblastycznej [33];
• czerniaka złośliwego;
• raka przełyku;
• raka trzustki;
• szpiczaka mnogiego;
• raka wątroby;
• raka nosogardła;
• raka żołądka;
• drobnokomórkowego raka płuc.

Przed szerokim zastosowaniem kapsaicyny w leczeniu nowotworów jeszcze długa droga (trzeba wykazać takie działanie po podaniu ludziom w warunkach rygorystycznych badań naukowych).

6. Inne właściwości chili

Badania wskazują, że kapsaicyna działa korzystnie także w innych chorobach: cukrzycy, zapaleniu błony śluzowej nosa, a nawet po podaniu dopęcherzowym łagodzi objawy pęcherza neurogennego. Biorąc pod uwagę wszechobecność receptora kapsaicynowego TRPV1 w komórkach różnych narządów, można się spodziewać odkrycia nowych korzystnych działań ostrej papryki w przyszłości.

Piśmiennictwo

1. Br J Nutr. 1998 Dec;80(6):503-10. Effects of red pepper added to high-fat and high-carbohydrate meals on energy metabolism and substrate utilization in Japanese women. Yoshioka M, St-Pierre S, Suzuki M, Tremblay A.

2. Biomed Khim. 2003 Mar-Apr;49(2):191-200. Inhibition of oxidation of human blood low density lipoproteins by carotenoids from paprika. Medvedeva NV, Andreenkov VA, Morozkin AD, Sergeeva EA, Prokof’ev IuI, Misharin AIu.

3. Br J Nutr. 2006 Aug;96(2):239-42. Effects of daily ingestion of chilli on serum lipoprotein oxidation in adult men and women. Ahuja KD, Ball MJ.

4. Chem Biol Interact. 2015 Feb 25;228:35-45. Capsaicin protects endothelial cells and macrophage against oxidized low-density lipoprotein-induced injury by direct antioxidant action. Chen KS, Chen PN, Hsieh YS, Lin CY, Lee YH, Chu SC.

5. Eur J Clin Nutr. 2007 Mar;61(3):326-33. The effect of 4-week chilli supplementation on metabolic and arterial function in humans. Ahuja KD, Robertson IK, Geraghty DP, Ball MJ.

6. Br J Nutr. 2003 Sep;90(3):651-59. Effect of capsaicin on substrate oxidation and weight maintenance after modest body-weight loss in human subjects. Lejeune MP, Kovacs EM, Westerterp-Plantenga MS.

7. Int J Food Sci Nutr. 2017 Jun;68(4):392-401. Chili pepper as a body weight-loss food. Varghese S, Kubatka P, Rodrigo L, Gazdikova K, Caprnda M, Fedotova J, Zulli A, Kruzliak P, Büsselberg D.

8. Chen J, Li L, Li Y, Liang X, Sun Q, Yu H, Zhong J, Ni Y, Chen J, Zhao Z, et al. 2015. Activation of TRPV1 channel by dietary capsaicin improves visceral fat remodeling through connexin43-mediated Ca2+ Influx. Cardiovasc Diabetol. 14:22.

9. J Clin Invest. 2005 Jul 1; 115(7): 1699–1702. Skeletal muscle fat oxidation: timing and flexibility are everything. David E. Kelley

10. PLoS One. 2013 Jul 2;8(7):e67786. Acute effects of capsaicin on energy expenditure and fat oxidation in negative energy balance. Janssens PL, Hursel R, Martens EA, Westerterp-Plantenga MS.

11. Lim K, Yoshioka M, Kikuzato S, Kiyonaga A, Tanaka H, Shindo M, Suzuki M. 1997. Dietary red pepper ingestion increases carbohydrate oxidation at rest and during exercise in runners. Med Sci Sports Exerc. 29:355–361.

12. Chem Senses. 2012 Feb; 37(2): 103–121. The Effects of Capsaicin and Capsiate on Energy Balance: Critical Review and Meta-analyses of Studies in Humans. Mary-Jon Ludy, George E. Moore, Richard D. Mattes

13. Physiol Behav. 2011 Mar 1; 102(3-4): 251–258. The effects of hedonically acceptable red pepper doses on thermogenesis and appetite. Mary-Jon Ludy, Richard D. Mattes

14. Smeets AJ, Westerterp-Plantenga MS. 2009. The acute effects of a lunch containing capsaicin on energy and substrate utilisation, hormones, and satiety. Eur J Nutr. 48:229–234.

15. Yoneshiro T, Saito M. 2013. Transient receptor potential activated brown fat thermogenesis as a target of food ingredients for obesity management. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 16:625–631.

16. Intradermal injection of capsaicin in humans produces degeneration and subsequent reinnervation of epidermal nerve fibers: correlation with sensory function. Simone DA, Nolano M, Johnson T, Wendelschafer-Crabb G, Kennedy WR. J Neurosci. 1998 Nov 1; 18(21):8947-59.

17. Topical capsaicin for pain management: therapeutic potential and mechanisms of action of the new high-concentration capsaicin 8% patch. Anand P, Bley K. Br J Anaesth. 2011 Oct; 107(4):490-502.

18. Efficacy of Qutenza® (capsaicin) 8% patch for neuropathic pain: a meta-analysis of the Qutenza Clinical Trials Database. Mou J, Paillard F, Turnbull B, Trudeau J, Stoker M, Katz NP. Pain. 2013 Sep; 154(9):1632-9.

19. Pharmaceuticals (Basel). 2016 Dec; 9(4): 66. Use of Capsaicin to Treat Pain: Mechanistic and Therapeutic Considerations. Man-Kyo Chung, James N. Campbell

20. Yakugaku Zasshi. 2017;137(2):187-194. Analgesic Effects and Side Effects of Ephedra Herb Extract and Ephedrine Alkaloids-free Ephedra Herb Extract. Kobayashi Y.

21. Curr Gastroenterol Rep. 2016 Apr;18(4):19. Chili Peppers, Curcumins, and Prebiotics in Gastrointestinal Health and Disease. Patcharatrakul T, Gonlachanvit S.

22. J Neurogastroenterol Motil. 2014 Jul 31;20(3):400-6. Effects of Chili Treatment on Gastrointestinal and Rectal Sensation in Diarrhea-predominant Irritable Bowel Syndrome: A Randomized, Double-blinded, Crossover Study. Aniwan S, Gonlachanvit S.

23. The treatment of functional dyspepsia with red pepper. Bortolotti M, Coccia G, Grossi G, Miglioli M. Aliment Pharmacol Ther. 2002 Jun; 16(6):1075-82.

24. Jutaghokiat S, Imraporn B, Gonlachanvit S. Chili improves gastroesophageal reflux symptoms in patients with non erosive gastroesophageal reflux disease (NERD). Gastroenterology. 2009;136(suppl 1):A92.

25. Dig Dis Sci. 1995 Mar;40(3):580-3. Chili protects against aspirin-induced gastroduodenal mucosal injury in humans. Yeoh KG, Kang JY, Yap I, Guan R, Tan CC, Wee A, Teng CH.

26. Rev Gastroenterol Mex. 2010 Oct-Dec;75(4):396-404. Capsaicin induction of esophageal symptoms in different phenotypes of gastroesophageal reflux disease. Herrera-López JA, Mejía-Rivas MA, Vargas-Vorackova F, Valdovinos-Díaz MA.

27. Crit Rev Food Sci Nutr. 2006;46(4):275-328. Capsaicin and gastric ulcers. Satyanarayana MN.

28. Indian J Gastroenterol. 2002 Sep-Oct;21(5):179-82. Effect of red chillies on small bowel and colonic transit and rectal sensitivity in men with irritable bowel syndrome. Agarwal MK, Bhatia SJ, Desai SA, Bhure U, Melgiri S.

29. Bley, K.B.; Boorman, G.; Mohammad, B.; McKenzie, D.; Babbar, S. A Comprehensive review of the carcinogenic and anticarcinogenic potential of capsaicin. Toxicol. Pathol. 2012, 40, 847–873.

30. Molecules 2016, 21(8), 931; Capsaicin: From Plants to a Cancer-Suppressing Agent. Angela M. Chapa-Oliver, Laura Mejía-Teniente

31. Molecules 2016, 21(8), 966; Harnessing the Therapeutic Potential of Capsaicin and Its Analogues in Pain and Other Diseases. Shaherin Basith, Minghua Cui, Sunhye Hong, Sun Choi

32. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(10):5657-61. Lifestyle factors including diet and leukemia development: a case-control study from Mumbai, India. Balasubramaniam G, Saoba SL, Sarhade MN, Kolekar SA.

33. Capsaicin induced apoptosis and gene expression dysregulation of human acute lymphoblastic leukemia CCRF-CEM cells. Bozok Cetintas V, Tezcanli Kaymaz B, Aktug H, Oltulu F, Taskiran D. J BUON. 2014 Jan-Mar;19(1):183-90.

34. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(14):5987-91. Ochratoxin A Contamination of Red Chili Peppers from Chile, Bolivia and Peru, Countries with a High Incidence of Gallbladder Cancer. Ikoma T, Tsuchiya Y, Asai T, Okano K, Ito N, Endoh K, Yamamoto M, Nakamura K.

35. Asian Pac J Cancer Prev. 2012;13(10):5167-70. Aflatoxin contamination of red chili pepper from Bolivia and Peru, countries with high gallbladder cancer incidence rates. Asai T, Tsuchiya Y, Okano K, Piscoya A, Nishi CY, Ikoma T, Oyama T, Ikegami K, Yamamoto M.

36. Asian Pac J Cancer Prev. 2011;12(2):471-6. Mutagenicity and mutagens of the red chili pepper as gallbladder cancer risk factor in Chilean women. Tsuchiya Y, Terao M, Okano K, Nakamura K, Oyama M, Ikegami K, Yamamoto M.

37. Can Urol Assoc J. 2010 Feb;4(1):E9-E11. Capsaicin may slow PSA doubling time: case report and literature review. Jankovic B, Loblaw DA, Nam R.

38. Nephron. 1996;72(4):617-22. Hemodialysis-related pruritus: a double-blind, placebo-controlled, crossover study of capsaicin 0.025% cream. Tarng DC, Cho YL, Liu HN, Huang TP.