Lekarze z kilku tajwańskich klinik przeprowadzili badanie kliniczne II fazy, w ramach którego wykorzystali popularny nutraceutyk (cynk) do łagodzenia dokuczliwego działania niepożądanego chemioterapii onkologicznej. 

Celem autorów było sprawdzenie, jak suplementacja cynku wpłynie na występowanie oraz na nasilenie zmian skórnych w przebiegu zespołu ręka-stopa. Jest reakcja skórna pojawiającą się jako skutek uboczny stosowania niektórych leków przeciwnowotworowych, zwłaszcza z grupy antracyklin i inhibitorów kinazy tyrozynowej (wykorzystywanych m.in. w leczeniu raka piersi, żołądka, nerek czy jelita grubego).

Objawy tego zespołu obejmują rumień dłoni i stóp, ich obrzęk, ból, pieczenie lub mrowienie, pękanie skóry, powstawanie bolesnych owrzodzeń, ognisk pogrubienia skóry (modzeli). 

Leczenie może wymagać zmiany dawkowania leków, stosowania specjalnych kremów i maści, a także unikania ekstremalnych temperatur (np.  gorących kąpieli). 

Zgodnie z zasadą, że lepiej zapobiegać, niż leczyć, autorzy badania postanowili wraz z chemioterapeutykiem (inhibitorem kinazy tyrozynowej regorafenibem) podawać cynk. Grupę badaną stanowiło 32 pacjentów z rakiem jelita grubego z przerzutami, grupę kontrolną 33 innych, z tą samą chorobą. Cynk podawano w postaci glukonianu, w stosunkowo dużej dawce (156 mg dziennie w dwóch dawkach podzielonych). 

Po 4 tygodniach częstość zespołu ręka-stopa była podoba w obu grupach (wystąpił u ok. 1/3 uczestników). Jednak po kolejnych 4 tygodniach w grupie suplementowanej cynkiem znalazło się istotnie (o ok. 60 proc.) mniej pacjentów z umiarkowanym lub dużym nasileniem zmian skórnych. U sześciu chorych stwierdzono przyspieszone ustępowanie tego powikłania. 

Autorzy zauważyli też, że na wystąpienie zespołu ręka-stopa bardziej narażeni byli chorzy z małymi zasobami cynku, co sugeruje, że cynk (jego niedobór) może uczestniczyć w patogenezie tej choroby. Konieczne są dalsze badania, aby ustalić miejsce suplementacji cynku z profilaktyce zmian skórnych będących powikłaniem chemioterapii inhibitorami kinazy tyrozynowej. Są one dość częste i istotnie przyczyniają się do cierpienia chorych na nowotwór.  

Na podstawie

Huang WK, Hsu HC, Yang TS, Lu CW, Pan YR, Wu CE, Chung WH, Hung SI, Yeh CN. Zinc supplementation decreased incidence of grade ≥2 hand-foot skin reaction induced by regorafenib: A phase II randomized clinical trial. Eur J Cancer. 2023 Dec;195:113286. doi: 10.1016/j.ejca.2023.113286. Epub 2023 Nov 13. PMID: 37968194.