Pediatrzy z uniwersytetów medycznych w Piemoncie, Bolonii i Weronie wykazali, że u otyłych dzieci korzystne zmiany metaboliczne wywołuje suplementacja probiotyków: szczepów bakterii jelitowych Bifidobacterium breve.  

Punktem wyjścia do przeprowadzenia badania stał się popularny ostatnio pogląd, iż w rozwoju otyłości ważnym ogniwem jest dysbioza, czyli zaburzenie składu mikroflory jelitowej. Pojawienie się przewagi niekorzystnych bakterii może zaowocować zwolnieniem metabolizmu albo nawet – za pośrednictwem wpływu na mózg – zwiększonym apetytem. To zaś może skutkować zatrzymywaniem energii i, czasem nawet po wielu latach, otyłością. 

W tym randomizowanym badaniu klinicznym (BIFI-OBESE) wzięło udział 101 dzieci między 6 a 18 r.ż. z otyłością i opornością na insulinę. Jest to grupa szczególnie zagrożona rozwojem cukrzycy typu 2, miażdżycy i przedwczesnym zgonem. Uczestnikom podawano albo złożony preparat zawierający dwa szczepy probiotyczne Bifidobacterium breve BR03 (DSM 16604) oraz B632 (DSM 24706) w dawce 2 mld CFU dziennie, albo placebo. W badaniu uwzględniono skrzyżowanie grup, tj. połowa uczestników otrzymywała przez 8 tygodni probiotyki, pozostali placebo, następnie przez 4 tygodnie nie stosowano żadnej z tych interwencji, a w kolejnych 8 tygodniach grupy zamieniono i teraz ci, co otrzymywali wcześniej placebo, dostali probiotyk, i vice versa. Oprócz tego, wszyscy pacjenci stosowali dietę odchudzającą. 

Analiza statystyczna wskazała, że probiotyki poprawiły wrażliwość tkanek obwodowych na insulinę, zarówno na czczo, jak i po obciążeniu glukozą, co sugeruje poprawę metabolizmu cukrów. Przeciwdziałanie insulinooporności powinno być pierwszym krokiem w leczeniu typowych zaburzeń metabolizmu i dobre efekty wiąże się właśnie z interwencjami dietetycznymi, które mogą zapobiec stłuszczeniu wątroby, cukrzycy i ich konsekwencji. 

Wyniki tego badania są spójne z obserwacjami czynionymi wcześniej w laboratoriach, gdzie suplementacja bifidobakterii hamowała rozwój otyłości i insulinooporności u zwierząt karmionych pokarmami bogatotłuszczowymi. 

Autorzy zauważyli też pewną prawidłowość, mianowicie osoby, u których doszło do lepszego rozwoju bifidobakterii w jelitach, uzyskiwały też lepsze wyniki w testach obciążenia glukozą, co sugeruje że dieta (tworząca środowisko dla rozwoju bakterii jelitowych), jak i inne bakterie, z których część żyje w symbiozie z bifidobakteriami, mogą w większym niż się przypuszcza stopniu odpowiadać za intensywność metabolizmu węglowodanów, wymaga to jednak potwierdzenia w większych badaniach. Wydaje się jednak, że interwencje nakierowane na florę jelitową będzie trzeba dobierać indywidualnie, uwzględniając osobnicze predyspozycje, wcześniejszą dietę i skład bakterii w jelitach. 

Na podstawie

Solito A, Bozzi Cionci N, Calgaro M, Caputo M, Vannini L, Hasballa I, Archero F, Giglione E, Ricotti R, Walker GE, Petri A, Agosti E, Bellomo G, Aimaretti G, Bona G, Bellone S, Amoruso A, Pane M, Di Gioia D, Vitulo N, Prodam F. Supplementation with Bifidobacterium breve BR03 and B632 strains improved insulin sensitivity in children and adolescents with obesity in a cross-over, randomized double-blind placebo-controlled trial. Clin Nutr. 2021 Jun 11;40(7):4585-4594. doi: 10.1016/j.clnu.2021.06.002. Epub ahead of print. PMID: 34229263.